• agit/prop,  literatura

    Literatura eta memoria historikoaz

    GARA egunkarirako elkarrizketatu nuen aurrekoan Josi Basterretxea unibertsitateko irakaslea eta idazlea. Bere hirugarren nobela plazaratu berri, gerrosteko giroaz berba egiteko aukera ona izan nuen beragaz.
    Argazkiak Gaztelumendin egiteko proposatu eta Jaltzo argazkilariarekin txango polita egin genuen. Herriko hainbat leku eta kontu gogoratzeko baliatu genuen. Ordukoak dira argazkiok eta GARAn argitaratutako elkarrizketa hau.

    Josi Basterretxea GARA egunkarian
    Josi Basterretxea GARA egunkarian
    Josi Basterretxea GARA egunkarian


    Jaltzo argazkilaria Gaztelumendiko trintxeran Josi Basterretxea idazleari fotoak egiten.
    Jaltzo argazkilaria Gaztelumendiko trintxeran Josi Basterretxea idazleari fotoak egiten.

  • agit/prop,  ikusi eta ikasi,  literatura,  musika

    Udagoieneko kultur eskaintza oparoa

    Liburuak, diskoak, opariak, bildumak, bitxikeriak, kontzertuak, aretoak, emanaldiak, erosketak…. udagoienarekin hasi dira negu aurreko lanak plazaratzen.
    Pozik nago. Kulturaren inguruan aritzen garenontzako sasoi emankorra delako hau. Hasi gara saltzen, eskaintzen, aurkezten, prestatzen, erakusten…. eta batez ere gehiago irakurtzen, entzuten, gozatzen.

    Susa Franco sasoian

    Susa literatura argitaletxearen udazkeneko liburu ekoizpenak gerra osteko sasoia eta Franco hil aurretikoa biltzen du. Kirmen Uribek Ondarroako bikote baten ibilerak eskaintzen dizkigu Elkarrekin esnatzeko ordua nobela ezin narratzaileagoan. Kazetaritza erreportaia literario arnas luzeko bat. Mussche idatzi ostean, badirudi gustua hartu diola horri.

    Feriatzaileak lehen liburua du Patxi Larrionek, eta 1969ko aste bateko kontuak dakartza zine errodaia baten aitzakian. Militarrak, birigarroak, karlistak, familiak, amarruak Iruñea eta Nafarroako Urbasa inguruan. Ri rau irakurtzeko nobela ezin interesgarriago bat. Badu beltzetik, badu memoriatik, badu zinematografikotik… eta batez ere badu -eta asko- Larrionetik.

    Koldo Izagirrek, Sua nahi Mr Churchil? ipuin liburua plazaratu zuen duela urte batzuk, garai haren segidan datozen beste 9 narrazio eskaintzen ditu orain Franco hil zuten egunak berri honetan. 9 pasadizo, gertaera… Pasaian eta inguruan kokatuak.

    Mitxel Sarasketa eta Bide Ertzean

    1998ko abendua. Lizarra Garazi garaiko lehen negua. Dana lanbrotute ikustot ikuskizuna. Gu Tas Tas irrati librean asteroko Ai eneak! saioa egiten Basauriko presoentzat. Mitxel Sarasketak 20 urte espetxean. Omenaldia Eibarren. Bide ertzean sortu da. Lehen maxia. Bai euskarari jaialdia 5 estadioetan. Mitxel askatu dute omenaldia baino aste pare bat beranduago. Ongi etorria Eibarren. Bide Ertzean kontzertuak ematen.
    Urteak igaro dira, disko mordo bat. Ataramiñe sortu zuen Mitxel Sarasketak beste preso lagun eta kide askorekin.
    Urteotako soinu banda izan dugu etxean, lagunartean eta bikotearekin. Zutaz kantatzeko irakurri edo entzun… eta bakoitzak badauka zu bat kantatzeko. Kantu bat gure minari. Lur bat gure ametsei.

    Mixtape bat, sarean gozatzeko


    Gorka Suaia eta Kimo dira. Kantaria eta musika eta disko jartzailea. Eta youtubeko bideo honetan egin duten mixtape hau ikaragarri interesgarria egin zait. Kantuak aukeratu eta automatikoki aktibatzen direlako… hiperloturak egiteko modu erakargarria.

    Zea mays taldearen beste bideo izugarri bat

    Zea Mays taldeak Negua joan da eta kantuarekin goia jo zuen. Kantua ederra bazen ere, bideoak zoratu egin gintuen. Eta irauten du. Gerora ere obra itzel batzuk egin izan ditu Gaizka Izagirre bideogileak. Zuzeneko irudia eta argiztapena egiten iaioa da… eta Harro azken lanerako burutu duen lana….. izendaezina da. Bestelakoa!
    Time lapse bat asmatu dute grafitiekin. 8 argazki segunduko bideo honetan… 2000 margoketa eta argazki inguru klip ikaragarri hau egiteko. Garikoitz Arregi grafitigilea eta Gaizka Izagirre errealizadoreak irudi biziak jarri dizkiote Zea Mays taldearen Orain kantu ederrari.

    Etorriko direnak

    La Basu, Fermin Muguruza, Zazkel, Anari, Ruper Ordorika, Neighbor, Lekore literatur aldizkaria, Joseba Tapiaren liburua, maketa berri batzu, edota garai bateko Ikuska kultur laburmetraiak…. ederra izango da aurtengo neguan, sutondoan musika entzun, bideoak ikusi edota liburuak irakurtzen egotea… beste ezertarako denbora barik.



  • hurrengo geltokia,  ikusi eta ikasi,  literatura

    Lorea Gernika Deustun

    Lorea Gernika aurkeztu berritan, Lapikoa izeneko narrazioa irakurri eta deustuarri kontatu beharra izan nuen. Hauteskundeetako pasartea Bilboko Uriola atarian argitaratu genuen, kanpainako azken astean.

     

    Uriola.eus

    uriolaDeustu

    Prest aldizkarian

    Gero Prest! aldizkarirako elkarrizketa labur bate egin nino Koldo Izagirre idazleari, aldizkariko Barkua bete berba kultur atalerako. Koloretan txukun ageri da bi orriotan.
    loreagernikaprest

     



    Izagirre-2015

    Koldo Izagirre: Gizonezkoak zeinen gizonezkoak garen ez ginateke ohartuko inguruan emakumezkorik izango ez bagenu

    Lorea Gernika nobela aurkeztu berri du Koldo Izagirre idazleak. Emakume nagusi da bat du protagonista, eta 53 narrazio laburretan pasarte ezberdinetan kokatzen du idazleak Lorea Gernika izeneko andrazkoa. Ironia, leku ezberdinetan kokatutako istorio laburrak, tokian tokiko hizkera eta berbak, pasarte bereziak zein lausoak. Idazleak berak, labur labur kontatu dizkigu nobela berriaren nondik norako batzuk, tartean Deustun gertatzen den istorioa.

    Lorea Gernika andrazkoa euskal herrietan zehar somatu dugu, zertan ari da ba?

    Neronek ere ez daukat zeharo garbi. Baina bizitzaren aurka borrokatzen dela egin zuen oihu behin, eta baliteke bestelako bizitzak bizi nahi izatea lekuz aldatuta, inguru berriak ezagututa, eta batez ere jende berriekin harremanduta.

    Gizonezkoon mundua azaltzeko baliatu duzu Lorea Gernika, azalduiguzu hori
    Gizonezkoak zeinen gizonezkoak garen ez ginateke ohartuko inguruan emakumezkorik izango ez bagenu. Aberatsak pobreak behar ditu karitatea egiteko… Emakumezkoak definitu egiten gaitu, nahikoa da txiste bat egitea, edo begiratu bat ematea. Lorea Gernika, gozoa den arren, andrazko garratza da: badaki zer garen, nolakoak garen, eta ebidentzian jartzen gaitu behin baino gehiagotan. Berak hala nahi izan gabe, gehienetan.

    Deustun be gertatzen da pasarte bat, hauteskunde goiz baten…. eta lapikoa sutan

    Bai… Bozkatzeko aretoa ikasgela batean atondu dute eta paretetan dagozen marrazkiei erreparatzen dagoela erdi ametsetan edo hasi da. Txartela itsulapikoan sartu gabe alde egiten du biharamunean etorriko dela esanda. Horrelako xaloa da Lorea Gernika. Baina egia esan, nondik begiratzen zaion da kontua: egitada hori izan liteke gaiztoa, xaloa barik.

    liburumetraia

  • agit/prop,  literatura

    Gu ere zain

    Mikel Antza idazle presoaren lehen poesia liburua aurkeztu eta plazaratu berritan, zenbait berba eta ohar egunotan bizitakoari buruz.

    Ametsak ere zain liburua postontzitik jaso eta irakurtzeari ekin nionean, lehenengo orrietan topatu nuen Joseba Sarrionandia idazle iheslariaren aipu hau. Aipamenak, berba bakoitzean istorio bat daroa beragaz, historiaren pasarte garrantzitsua eman dugu guztiok Sarriren ihesalditik gaur arteko letren fereka honetan.

    Autodeterminazioaz

    Lau berba eta ideia ekarri ditut,  Sarrionandiaren aipu horretatik. Zer pentsatua eman didatenak, aurrerantzean be jorratu asmo ditudanak:

    Autodeterminatzeko gauza da: besteei entzun, ardurak asumitu, elkarlanean ahalegindu, autokritika egiteko gauza izan

    Besteei entzun, ardurak asumitu, elkarlanean ahalegindu eta autokritika egiteko gauza izan. Iraultza bat, lau ideia hauetan batuta. Esaldi bakar baten. ametsak-ere-zain
    Hitzaurretik poesiara. 6 poema luze, errekan datozenak. Kantuak aipamenak egoerak gogoetak errimak ideiak berba asko pentsamenduak ametsak burrukak minak…. lerroz lerro orriz orri, luze doa erreka. Etengabea daroa jarioa. Zer irakurri zer pentsatu zer hausnartzeko lain.

    Idazlearen gutuna

    Eneko Olasagasti lagunak, zinema eta antzerki zuzendaria ere badenak irakurri du Mikel Antzak espetxetik igorritako gutuna. Reauko espetxeko (Frantzia) zaindaritza zorrotzeko modulutik igorri zuen gutuna apirilaren 17an bertan. Zaindaritza zorrotza aipatzen du egileak. Jean Genet idazlearen lana ekarri dit akordura aipamenak, Mikel Antzak berak aspaldi euskaratu eta Susak argitarat emandakoa.

    Zaindaritza zorrotza | Lau orduz Xatilan. Jean Genet.
    Zaindaritza zorrotza | Lau orduz Xatilan. Jean Genet.

     

    2015-04-30, Donostia. Mikel Anza idazlearen "Ametsak ere zain" liburuaren aurkezpena. Eneko Olasagastik Anzak espetxetik bidalitako gutuna irakurri du. Irudian, aurkezpeneko unean, Gorka Arrese, Eneko Olasagasti eta Jon Benito.
    2015-04-30, Donostia. Mikel Anza idazlearen “Ametsak ere zain” liburuaren aurkezpena. Eneko Olasagastik Anzak espetxetik bidalitako gutuna irakurri du. Irudian, aurkezpeneko unean, Gorka Arrese, Eneko Olasagasti eta Jon Benito. naiz.eus

     

    ez genuen geure buruaz Houdini egin

    Jon Benitok liburua irakurri ostean, editoreak eskatuta prestatu zuen aurkezpena. Gogoeta literario interesgarria ekarri zuen. Meta irakurketa bat. Ez ziren laudoriozko hitz hutsak izan. Sakon, arrazoituta, zer pentsatuta ematen duten berbak baizik. Esaldiak. Poema zatiak. Aipamenak. Loturak. Pentsamendua. Jarrera. Aurkezpena bera sarean paratu du Benitok.

    Eta bertan batutako kazetariek, idazlek, lagunek… nork bere gogoeta egingo zuen gero, lagunartean, prentsan, irratian edo sarean. Sare sozialetan oihartzuna ukan duen liburua da Mikelena. Eta batean eta bestean esan idatzi edo sujeritutakoak batu ditugu hona.

    Bazkarian ere zain

    Liburu aurkezpenen ostean, beti bazkaltzera joan ohi gara. Etxekoak, lagunak, editorea, idazleak… batuz mahaiaren bueltan. Bazkariko argazkiak bere bidea eginen du orain. Agian Pablo Sastre idazleak bisitan kontatuko dio, edo etxekoren batek inprimatu eta gutun batean igorriko, edo paketean sartuko da agian.


    Sarean hedatuko zuen adiskideren batek, edo mezulariek garraitu… nork daki Intxaurrondoko koartelera ere iritsi den honezkero.

  • agit/prop,  hurrengo geltokia,  literatura,  musika

    Paperezko kontzertuak gozatzen

    Maiz joaten naiz Zarauzko Garoa liburudendara. Sarriago joango nintzatekela aitortu dezaket. Liburuak erostera, solasaldietara, bertan dagoen lagun giroan hitz egitera… edo aspaldian antolatzen ari diren emanaldi bereziren batera, aukeran. Paperezko kontzertuak kasu.

    Liburu bat aitzaki, hilero emanaldi berezi bat antolatzen ari dira liburudendan bertan, liburu artean, irakurle artean, kultura biziki maite duen jendearen artean.

    Audience, edo Anari, edo Bide Ertzean… edo etorriko direnak.

    Aitzaki ona da liburu bat horretarako. Kantu ezberdinak, bertsioak, gogoetak. Eta bideoak sortu, eta argazkiak egin, eta harremanak sortu, eta herri bati kultur bizitza eskaini. Balio erantsiak denak. IVAren fakturan ez doazenak, baina bizigarriagoa egiten dutenak gure jarduna.

    Zorionak Garoa eta segi beti bezain fin. Benetan be.
    bide ertzean Garoa liburudendan

  • agit/prop,  hurrengo geltokia,  ikusi eta ikasi,  literatura

    Zazpi galdera subjetibitate iraultzailearen gainean

    Elkarrizketa Hedoi Etxarte liburu saltzaile, idazle eta adiskideari

     

    Michael Hardt elkarrizketatu berri duzu ARGIA aldizkarirako, zelan joan zen La Hormiga Atomica liburudendak antolatutako solasaldia eta osteko elkarrizketa?

    Eguerditik egon ginen Michael Hardt-ekin. Berandu iritsi ginen batzuk bazkarira egun horretan atera zirelako arrantzale bizardunak Iruñeko epaitegitik. Gai asko atera ziren bazkalordutik afalordura. Ateak Irekik elkarrizketa bat egin zion eta neuk galdera batzuk nituen, lagun batek ere igorri zizkidan aukera bagenuen egin ahal izateko. Denbora faltagatik 20 galderatik 4 egin nizkion. Iruñerriaz eta politikaz hitz egin genuen egunean zehar, euskarak eraldaketa sozialekin azken hamarkadetan izan dituen lotura eta desloturez, zer den Nafarroa Garaia Hegoaldean, zertan asmatu zuen M15ak aurreko politika antolatuarekin eta zertan ez, plazen mugimenduak nola konektatu duen 90eko hamarkadako borroka partzial aurrez antolatuekin. Hitzaldia gaztelaniaz egin zuen eta horrek abantaila bat izan zuen: mezua soilik zegoen, erretorikarako aukerarik ez. Alde txarra izan zuen, sarritan galdera gehiegi eta propositiboagoa izateko mugak ikusi nizkion. Egungo nazioarteko politikako alternatibak askotan ukazioen bidez eraikitzen zituen.

    michael hardt
    Michael Hardt ateak ireki edo  wikipedian

    Toni Negrirekin hainbat lan plazaratutakoa da Hardt, eta orain mundu osoan plaza asko okupatzen hasi eta gero gogoeta eraberrituak aurkeztu ditu, zein da aldaketa funtsean?

    Funtsean Declaration (Adierazpena) panfletoan Negrik eta Hardtek diote 2011an hasitako plazen mugimendua Marxek aipatzen duen sator zaharra dela, historian lantzean behin azaleran agertzen den hori. Plazen akontezimendua horietako bat da. Une berean, munduko leku ezberdinetan tokian tokiko boterearen aurka azaltzen da jendea; demokrazia, aberastasunen banaketa eta askatasuna eskatzen dute. Zentzu batean, 1989an Berlingo harresiaren erortzearen eta sozialismo errealaren –eta ondorioz mendebaldeko sozialdemokrazien– zikloaren amaieratik lehenengo aldia da mundu mailan letra larrizko politikaren itzulera bat. Altermundialismoaren zikloan munduko jendea leku bakarrera zihoan munduko buruen aurka protesta egitera. Honakoan norbera bere herriko plazara atera da esatera plaza hori mundua dela eta zapalkuntza bertan gertatzen dela, ez dela soilik nomada. Tunisiako, Turkiako, New Yorkeko, Atenaseko, Bartzelonako eta Madrilgo mezuak oso sintonia antzekoetan egituratu dira eta oso antolakuntza molde antzekoekin. Egia da, paraleloki, Hego Ameriketan bestelako alternatibak lantzen ari direla une horretan berean, baina liburua argitaratu eta gutxira Brasilgo mugimenduak ikusten hasi gara eta kriminalizazioak kriminalizazio Bretainian eta Frantzian azken asteotan ere beheko jendea zergez janztearen aurkako mugimendua sortzen ari da Status Quotik kanpoan.
    Plazen zikloaren aldaketa da funtsean ez dagoela egitura antolatu bat aurrez. Badira akontezimenduak ekitaldi horiek hasteko: norbaiten heriotza, plaza baten eraberritzea, gertu dauden hauteskunde batzuk, unibertsitateko ikasleen tasak. Baina funtsean, zentzu komunarekin konektatzen dute politika egiteko modu ez profesionalek, jende xehearen gurari askatzaileak, plazotan esaten den bezala: etxerik gabe, lanik gabe, dirurik gabe, beldurrik gabe dagoen jendetza.

    Subjebtibitate iraultzailearen proposamena egiten du elkarrizketa horretan, zelan ulertu dezakegu hori?

    Bi aspektu daude, baina aldi berean azal daitezke. Itxura akastuna eduki akastunetik jaiotzen da. Hegelen ideia bat da. Beraz, itxura eta edukia bereizteko obsesio burges horrek –mespretxurik gabe diot– ez du zentzurik: «ez testuak axola du gero nork bere bizitzan egiten duenak ez du eragiten idazkia» eta antzekoak. Jules Verne ilargira ez joan behar izateak noski duela lotura liburutegi batean egun guztian egotearekin.
    Beraz bai, bi iraultza daude. Batetik: askapenera eramateko forma estetikoak sortzea, argi ez dauden egiak ikusten asteko formatu edota baliabideekin, adibidez. Bestetik: ahots, arketipo, subjektu sozial edo pertsonala iraultzaileak haragitzea. Bietarako baliabide estetikoak, aparato analitikoak eta ekoizpenak sozializatzeko baliabideak landu behar dira. Hardt-ek berak azaltzen du Gramsciren bidez. Zentzu horretan, gai hau guztiau ongi jasotzen da «¿Qué es la cultura popular?» (Universitat de València, 2011 Valentzia) Gramsciren testu sortan.

    Berak adibide pare bat jartzen ditu, horretan gehiago luzatzerik bai?

    Autore paradigmatiko ezberdinak daude. Horietako bat Brecht izan daiteke. Antzerkia goitik behera eraldatzen du. «Escritos sobre teatro» (Alba, 2004 Bartzelona) liburuan azaltzen du zertan aldatu nahi duen ordura arte egindakoa eta une horretan bertan bera bezala marxista zenbaitek egiten zuten antzerkia –Stanislavskirena oro har–. Brechtek esna dagoen publiko bat nahi du: antzezlana ikusten ari zara, hau ez da bizitza, eszenatokian ez zaude zu, aktoreak ardurak dauzka ezin du esan publikoko edonor aktorea dela, aktoreak bere rola asumitu behar du, ikuslea ezin da pasiboa izan, erreakzionatu behar du, posizionatu behar da ikusten duen dilemaren aurrean. Halakoak. Politikatik estetika aldatzen du Brechtek, antzezteko teknikak aldatzen ditu antzerkia ikusteko modua aldatuz mundua ikusteko modua aldatu nahian. Baina aldi berean egoera zehatzetarako diskurtsoak pentsatzen ditu: «Simone Machard-en ametsak» antzezlanean okupazio militarra jasatear dagoen herri batean gertatzen diren jarrera ezberdinak azaltzen ditu, «Arturo Uiren igoera ekidingarria»n faxismoak duen alde mafiosoa azaltzen du, «Neurria»n antolaketa politikoetako diziplina eta taktikaren garrantzian dauden zailtasunak esplikatzen ditu, «Salbuespena eta araua»n beti boteretsuen alde dagoen justiziaren zinismoaren trikimailuak azaltzen dira.
    Ez zait bururatzen eraldaketa estetiko esanguratsu bat azken 200 urteotako Mendebaldeko musikan edo literaturan ekoizlea ez bazegoen eraldaketa sozial edo ideologiko muturrekoen bila: Beethoven iraultzaile utopista eta melodien garapena; Bach erlijioso ultra-langilea, polifonia eta armoniaren esplorazioa; Wagneren liberazio sexuala eta antikapitalista, armoniaren erotizazioa, antzeztokien eraldatzea, musikaren show business-a bukatzeko asmakuntza formalak, artearen bidez lukurreria salatzeko nahia. Ez dago Tetriakovik nekazariekin lan egitera doan Tetriakovik gabe (bere gogoetak dira).

    Sarean zelan landu genezake delako subjebtibitate iraultzaile hori? posible da?

    Sareak testu gordailu gisa balio du. Euskarazko tresna bakarretakoa da Armiarma. Subjektibitate iraultzailez jasotako gordailua dago bertan, beste hizkuntzetatik ekarritakoak eta euskaraz landutakoak.

    Sarean eztabaidak sor daitezke, blog-en modukoak, baina ez zait formato egokiena iruditzen. Testu ertainen truke lasaia edo zuzeneko eztabaida edo taldelana produktiboagoak dira, ez hain antsiosoak eta beraz zuzenagoak. Besterik da zenbateraino lortzen den, blogetan edo sare sozialetan posizio politikoak eraldatzea. Isiltasunak baliatzea, bestelako kidetzak sortzea. Esango nuke sareko eduki legitimatuenak oraindik euskarri tradizionalen dobleak direla: komunikabideak, komunikabideen blogak, kalean zilegitasuna duten pertsonen blogak, papereko prentsan aritu diren kazetari grafikoak. Eta mundu fisikoan lanean fuerte ari diren sareko langileak dira sarean bertan ere ongi sustraituak daudenak.
    hedoi etxarte

    Zer irakurtzen ari zara aspaldion, Hedoi?

    Interneteko deskargen moduan irakurtzen dut. Asko aldi berean, apurka. Lu Xun-en «Diario de un demente y otros cuentos», Frantziako iraultzako eta osteko kanten «Chansonnier révolutionnaire», joan den astean Xolokhov-en «Don Ibaiko ipuinak», Walter Benjamin-en «Diario de Moscú» egunerokoa, Jean Améry-ren «Años de andanzas nada magistrales» gogoeta ertain autobiografikoak, Nadezhda Teffi-ren «El duende del hogar» ipuin laburrak Daniil Harms-en tipokoak. Berriki Koldo Izagirreren «parisen bizi naiz». Eta aldizkariak erregularki: Le Monde Diplomatique, Viento Sur, Argia, El Cultural, Jakin, Le monde des livres.

    Duela urtebete plazaratu zenuen azken poesia liburua, kokatu Sinplistak zure liburua subjetibitate iraultzailearen paradigmaren baitan

    «Sinplistak»eko poemak estrategikoki pentsatuak daude –hala adierazi nuen eta hala ikusten dut orain ere–: nor agertzen da, nola agertzen da, zer hiztegirekin hitz egiten da, zenbateraino identifika daiteke irakurlea ahotsarekin, zenbateraino urrundu daiteke sofistikazioan, nor da testuaren irakurle sorta-zer irakurtzen du normalki-zertarako erabiliko du irakurritakoa, nola aurkezten da liburu bat gaur egun. Liburua aurkeztu eta aste gutxira Durangon esan nuen ordura arteko feedbacka aurrekoekin alderatuta ezberdina izan zela. Ez zen normalki poesia irakurtzen duena gerturatu. Ohikoa izan da urte betean «ez dut poesia irakurtzen baina…» esaldiarekin hasten ziren iruzkinak jasotzea. Langile jendea, ikasle prekarioak, kazetari prekarioak, haien forma artistikoak zilegitasuna galtzen ari dela ikusten duen jendea, hip hop abeslariak, informatikariak, kamioilariak, maisu-maistrak, militanteak, zerbitzariak, behin-behineko kazetariak, sindikalistak, presoak. Irakurle horietako batzuk aurkitu dute ideia bat, egoera bat sintetizatuta bertso batzuetan, bertso horiek esplikatzen dute haiek izandako ideia bat edo intuizio bat. Orain artefakto batean dago: irakurtzeko, eraldatzeko, txiokatzeko, lagunari esateko, barre egiteko, subertitzeko.
    Helburu ezberdinak zeuzkaten poemek eta liburuko tesiak. Proiektu beraren atal ezberdinak ziren. Funtsean bi edo bakarra: eraldaketa afektibo-fisiologikoa eta proiektu politikoa. Mandamenduen gisan erantzungo dizut:

    • ez galdu denbora bizitza afektibo konbentzimendu gutxiko batekin
    • ez egin iruzurrik zeure burkide afektiboei
    • gorroto duzun hurkoa zeure ekipokoa da, egin zeure aliatu, ez duzu zertan maitatu baina elkarlanean aritu
    • hurkotzat tratatzen zaituen jendeetarik asko ez da zeure ekipokoa baliabideetan zeu baino askoz boteretsuagoa delako
    • bizitza materialak sortzen du subjektibitatea eta aberastasunen banaketa politikaren funtsezko atala da
    • beheko klaseen arteko zapalkuntzak eta kontraesanak gainditu behar dira baina konplexua da
    • periferiez jositako lurralde batean bizi gara eta sinetsi behar dugu zentroa garela derrotismo plazenteroan ez jausteko
    • –klase ertaineko feminismoak/ abertzaletasunak ez digu beheko klaseko feministoi/ abertzaleoi balio (Zetkinen bidean)
    • uzki-sexua aldarrikapen heterosexual bat da ere
    • jendarte heteropatriarkal batean bizitzearen manifestazio esanguratsuetako bat da bikoteetan gizona beti izaten dela zaharrena (gizonak boterea eskainiz, ekonomikoa edo sinbolikoa, eta emakumeak haragia desirarako edo birsorkuntzarako)
    • arruntasunari gorazarre egiten zaion une batean bizi gara eta bertutea eta birtuosotasuna izan ditzagun helburu
    • bigarren eta hirugarren mailako pertsonak dauden mundu ordenaketa batean bizi gara
    • transgresio artistikoa keinu hutsez josia dago
    • teorian eta historikoki bortizkeria politika askatzailetik bereiztea politika askatzaileari ixkin egitea da
    • goiko jendea eusteko ezinbestekoa da klase ertain kolaborazionista, gorputz sozial hau oso da disziplinatua Hegoaldean
    • ez izan sektarioa oro har, ezta sexukideen afiliazio politikoarekiko
    • klase ertain kulturalak sistematikoki gutxiesten du edo boikotatzen du beheko klasearen manifestazio kulturala azken-aurrekoaren sindromea duelako. Ez trufatu txiroek entzuten duten musikaz, adibidez, Schoenberg bezalako asuntu sublime eta sofistikatuekin osoki disfrutatzeko eta ulertzeko gai izan arte-edo.

    fight the power point!

     

  • literatura

    gure belaunaldia

    Beñat Sarasolaren poema bat.
    Gure belaunaldiak ez du deus balio, gure belaunaldia Aginako zero bat da. Ezin izan ditugu gurasoak akabatu; etxetik alde egin, komuna hippie batera joan. Gure gurasoek ulertu egin nahi izan gaituzte, eurek lotutako txirriak erre ditugu, gure alde jarri, gure bandora pasa dira. Irakasleek ikastoletan heziketa teknika modernoenak erabili dituzte gurekin; jolasak egin ditugu, drogen inguruan mintzatu gara, larrutan egiten irakatsi digute ia. Gu iristerako Historia amaiturik zegoen eta Artea, berriz, gure aurrekoek hil zuten. Dena dago honezkero idatzirik, ez da existitzen eskola literariorik haien kontra joateko, baina hala ere ezin konta ahala literatur sari eta beka antolatzen dizkigute gure karrera literarioak promozionatzeko. Utopia eta ideologiek ere, bestetik, ez dute lekurik gaur egun. Gure belaunaldiko inor ez da eromenez, gosez akabatuko. Modelo eta futbolariek tatuajeak eramaten dituzte euren errebeldiaren erakusgai, C&A-k Che Guevararen irudia erabiltzen du udaberriko denboraldirako. Ez dugu katekesirik egin, ezin izan gara apaizen kontra oldartu. Lanean, Giza Baliabideen departamentuak laguntzen gaitu, langileek brainstormingak egiten ditugu enpresaren kudeaketa hobetzeko, sindikatuek babesten gaituzte euren konbenio kolektiboen bitartez. Gure belaunaldiak, gainera, ez du diktadurarik ezagutu, ez dugu demokrazia besterik bizi izan. Gure belaunaldiak erreklamazio orriak ditu eskura bere kexak bideratzeko. Gure belaunaldia…

  • agit/prop,  literatura,  teknologia berriak

    Literatur Emailuak egiten 500 astez

    Lekutan dago 2002ko urtarrila. Orduan igorri genuen lehenengoz Emailua. 400 helbide izango genituen, lagun eta ezagunak gehienak. Literaturzaleak, kazetariak, argitalpenetako jendea… eta gerora edukiak sortzen eta sareratzen bezala, hartzaileon kopurua areagotzen egin genituen ahaleginak. 1600 baino literaturzale baino gehiagoarengana heltzen da egun eposta helbidera, zuzen. Eta astero.

    Literatur Emailuak eposta bidez banatzen den albistegia da. Efemerideak, literatur ekitaldien agenda, liburu osoak online, literaturarekin eta literaturaz beren beregi sortutako albisteak.
    Literatur Emailuak

    Susa literatura argitaletxearen ekimena da Emailuona. Eta aspaldi honetan, astero gainera liburu oso bat sareratzen da. Kontua ez da soilik albistea egin eta sarean hedatzea. Aurretik liburua aukeratu, eskaneatu, zuzendu, webean jarri behar da… eta astero. Eta hilero. Eta urtero.

    Errazena, egun ditugun tresnak kontuan izanda, emailketa egitea da. Botoi bati hiru aldiz klik egin, eta ea modu automatikoan sortzen da Emailua, automatikoki igortzen da, eta zabaldu.

    Atzean baino, hain automatikoa ez den lana dago. Lagun askoren lana. Gogotsu egindakoa. Astero, hilero, urtero. Nekatu arren, nekerik gabe. Gustagarriago egiteko gure literatura. Sozializatzeko helburuarekin. Guztion eskura altxor hauek guztiak jartzearren.

    Mila esker armiarma literaturaren sarean hedatzen, lana egiten duzuon guztioi.

  • literatura

    Literatura larriki saritua

    Autoan nentorren. Pozik. Etxera bueltan, Arratsean saioa entzuten. Azken hiru eguaztenetan ohitura hori hartu dut, eta gustatzen zait. Atzo ere entzun nuen, aurreko batean ere bai… eta gaur ere Arantxa Iturberen kultur kezkarekin bat egiteko gogoa piztu zait.
    Idoia Beratarbide ahotsetik eta kontestutik ezagutu dut, eta arte irrika sortu dit beraien elkarrizketak.

    Harkaitz Cano arratsean
    Eta ostean, Harkaitz Cano gerturatu da mikrofonoetara. Krak bat da Cano, mikrofono aurrean ere. Gidoiak txukun prestatu, eta Arantxa ere lanean jartzen du. Ondo ulertzen dute elkar, eta medioa kontrolatzen dute. Gaiari beste buelta bat ematen diote… eta gaur Harkaitz Canok idazle sarituak izan ditu hizpide. Hemengoak eta hangoak. Vargas Llosaren aipu batek borobildu du hasiera: “Uste nuen nitaz ahaztuta zeundetela“. Bikain.
    Eta buruz esaten ez nekiken idazle baten liburua aipatu du gero Canok. Eta idazle horren eta bere sarien anekdotak. Eta diruaren jukutria, zelan ez. Eta metafora berak egin du, beste ezer aipatu barik. Eta metaliteratura egin beharrik ez dago, gaurkoa berriz entzun, eta nork bere interpretazioak egin ahal izateko.
    Euskadi Irratia hasi da podcastak igotzen, eta bihar edo etzi agian, egongo da Canorena, eta entzungarria denez… espero sarean egotea, eta jarriko dut hemen, eta komentatuko didazue zer.
    Literatura eta biok
    Sariak eta biok
    Ni ere, sarien gainean pentsatzen jardun naiz. Hasieran sarituari buruz pentsatzen nuen, gero saritutako obrari buruz, baina pentsatzen jarrita sariari buruz idaztea be, ez da gutxi.
    Literaturzaletzat daukat nire burua, eta pentsatzen jarrita, ezer gutxi dakarkio dinamika honek zaletasunari berari. Besterik da beste gintza batzuetan, eta bertsoaren inguruan, txapelketak, demak… onura dakarkio zaletasunari ere, antza. Eta dirua. Eta ospea. Eta hedabideetako minutu, lerro eta etekinak. Eta on egiten digu guztioi, BECtekada batek.
    Ezberdina da literatura. Ez da masiboa, ez du behar. Autokontsumorako zeozer da. Ez da mahaiaren bueltan hartzekoa, bakarka edo asko jota komentatzeko… asko jota.
    Baina lehiaren bidez erabakitzen da, zer dan nor, nor dan zer. Eta ez zait gehiegi gustatzen. Niri. Baina antza, beste askori ere ez…


    Bernardo Atxagaren zazpi etxeak….

    Frantzian geratu dira, antza. Ez bide du bere liburua txapelketara aurkeztu. Eta beste askok ere ez. 23 aurkeztu dira helduen literaturazkoak. 2009ko obrak. Baina baziren gehiago… 111 akademiak dioenez… askoz gehiago. Zenbat? uffa! Irakurriko ote ditugu guztiak gero. (48 lan, helduentzako euskaraz).

    • Eta zergatik ez dira aurkeztu?
    • Zeintzuk dira aurkeztu direnak?
    • Lehiaketak bere horretan iraungo du datorren urtean?

    Utikan manifestuak, uste baino eragin handiago izan du, izaten ari da, eta izango du aurrerantzean ere. Sariketa bera aldatu, idazleek jarrera hartu, eta dena desbirtuatuta ageri da, aidanean.
    Eta guk, jarraituko dugu irakurtzen.
    Utikan Euskadi sariak

    irakurketa gomendatuak:

  • albisteak 2.0,  gaztelumendi.eus,  hurrengo geltokia

    Lanez lepo

    work in progress

    Gertatzen da, eta batez ere ikasturte hasiera hauetan. Ekin beharra dago, zeregin ezberdinei eutsi, eta berrietarako gogoa be pizten da sasihasiera hauetan. Eta horrela gabiltza. Batean eta bestean. Neurria eman nahi, baina pasatu barik.
    Ikasturtearen hasierak baditu gauza onak, planak burutzea, egitasmoak fintzea, eginbeharrak zehaztea…. baina hasiera fasean, denak batera abiatu behar direnean, elkar ere jo dezakete. Denbora ordenatu, pausatu, ikusi, aztertu eta ekitea da ziurrenik aproposena.

    work in progress
    Eta horrelakoetan, blogak ez du izaten lehentasunik. Konturatuta nago, zenbat eta denbora libre gutxiago, blogak nabaritzen duela gehien. Lana dela, ardurak direla, proiektuak… hau eta beste, Interneteko proiektuetan eman arren denbora, azkenean blog pertsonala ateratzen dela galtzaile. Horregatik dute, hain zuen, horrenbeste arrakasta sare sozialak, mikroguneek eta ostantzekoek. Denbora gutxi eskatu arren, besteen arreta azkar bereganatzen dute.

    • Baina sareotan, ikusten eta irakurtzen ematen dugun denbora, sarean sortzen emango bagenu?
    • Zelan uztartu, neurri txikia eta ertaina? Zer esanik ez, luzera handiko artikulugintza, ponentziak, hitzaldiak prestatu behar izan ezkero
    • Denbora eta espazioa, dedikazioa eta ardura. Proiektu kolektiboak eta pertsonalak, hor dago koxka.

    Aurrera goaz hala ere, irakurleek honezkero badakite/badakizue hemen ez bada, nondik nabilen, zertan nabilen… ezta?

    Astea programatzen duzu, eta astean zenbat aldiz daukagu horrelakoei ekiteko astia? Gauari zenbat kenduko diogu? Lagunei? Etxekoei? Ahal dala, ahalik eta gitxien.

    Eta twitter bidez, edo facebooken, telebista programan edo irratietako tarteetan harrapatuko duzue hemen gutxiago ageri den hau. Gainera unibertsitatean Euskal kulturgintzaren gaineko ikastaroetan murgilduta eta asteburuetan Literatura Eskolako dinamikari berriz heldu nahian…  gaztelumendi.org proiektuan hoien berri ematearekin, nahikoa eta lar.

    Albisteak 2.0