-
TxG euskal garagardoaz PREST! aldizkarian
Deustuko PREST! aldizkarian aspaldiko partez erreportajea idatzi dut.
Lantalde berria eta gazteagoa du Deustualdeko aldizkariak. Bertako berriak, erreportajeak eta elkarrizketa zinez interesgarriak ditu orain ere. Eta aspalditxoan, hilero hilero jasotzen dugu etxean. Guk eta beste hainbat deustuarrek. Gure etxeko paisaian, elkarrizketetan, erropetan, animoetan… leku berezia du PREST!-ek. Hori asko da.
Txorierri garagardoa hartu dugu hizpide azken alean, eta garagardogintzaz aritu gara gozo gozo.
-
bat bi hiru 10…. 40 urte egin egunkaria sortu zela
1977ko irailaren 29an argitaratu zen egin egunkariaren lehen zenbakia. Duela 40 urte. Herri ekimenetik sortutako egunkaria. 1998ko uztailaren 15ean poliziak indarrez itxi zuena.
Duela 40 urte inprimatu zuten lehenengoz #Egin egunkaria.
Hace 40 años imprimÃan, hasta el cierre por las armas, al diario Egin. pic.twitter.com/v7poSpRCrX— katakrak · liburuak (@katakrak54) 2017(e)ko irailak 29
Nik gazte sasoiarekin lotzen dut egin egunkaria. Akordatzen naiz 14-15 urterekin igandetako dirutik 50 pezeta gorde eta ostegunetan egin erosten nuela, bertako bat, bi, hiru musika gehigarria izugarri maite nuelako. Rock garaia zen Euskal Herrian. Musika taldeak, gaztetxeak, disko berriak, musika eztanda 80. hamarkada bukaeran.
1986ko negutik Hori Bai gaztetxean ematen genituen ordu gehienak, eta bertako musika izan zen gure banda sonoroa. Entzuten genuena, jartzen genuena eta antolatzen genituen kontzertuetakoa.
Orduko oroitzapenak etortzen zaizkit disko hau entzuten edo ikusten dudan bakoitzean.
Ostegunero, asteburuko kontzertuen agenda ekartzen zuen bat, bi, hiru gehigarriak. Eta Euskal Herriko gazteriaren zati handi baten agenda funtzioa betetzen zuen.
Egin, gazte belaunaldia, orduko borrokak, osteko gogoetak, ametsak eta lorpenak datozkit gogora orain. Indarrez itxi zuten, eta gogotsu ekin genion herrian bertan beste proiektu komunikatibo baten aldeko kanpainari. Egingo dugu! deitu genion. Eta baita egin ere. Sekulako diru bilketa egin genuen 1998ko neguan gerora GARA egunkaria izango zenaren alde.
1998ko uztailaren 15ean itxi zuten egin.
Hau izan zen azken egunkaria.#Egin40urte ‘Egin’en lehen alearen faksimile edizioa eskuratu nahi? Zoaz kioskora, oraindik garaiz zaude! pic.twitter.com/w7AA2iIwlw
— naiz: (@naiz_info) 2017(e)ko irailak 29
Eta 40 urte beranduago oraindik bizirik eta umoretsu dirauena Zakilixut da.
1977ko irailaren 29an sortu zen bera ere, eta oraindik -orain koloretan gainera- egunero agertzen da kioskoan.
eta idazten, gogoratzen, kantatzen hasi naiz https://t.co/TNPQP36a2d pic.twitter.com/5ldUWKsfd0
— jordi gaztelumendi (@iPatxi) 2017(e)ko urriak 30
-
Agur Hasier
Lagun bat joan zaigu.
Idazlea, kazetaria, sortzailea.
Hasier Etxeberria.
Euskal kultura, hizkuntza, nazioa, gastronomia, telebista, sarea… zer ez duen astindu urte hauetan guztietan.
Asko maite genuen.Eta gaur sarea bor borka dabil. Bihotzez. Maitasunez. Gogoratzen.
Hasier gogoan
Hasier Etxeberria
idazle eta lagun handia https://t.co/9er2SLeg36 pic.twitter.com/pNRQO5ZLaO— Susa literatura (@armiarma) 2017(e)ko martxoak 29
-
Protesta kantak
El Pais egunkariak erreportaia dakar. Liburu bat, interesantea bera. 33 revolutions per minute. 33 iraultza minutuko. Dorian Lynskey kazetari eta The Guardian egunkariko musika kritikariak idatzitakoa.
Biniloen abiadura (rpm) eta iraultzak berbajoko eta izenburu egokia . Eta orain liburua bera espainolez publikatu dutenez, horra hor erreportaia; La canción como arma de protesta. El Pais egunkariko bertsio digitalean ere irakurgai.
Erreportaian argazki ederrak argitaratzeaz gain, protesta kantuen laburpen edo antologia txiki bat egiten da. Interesgarria suertatzen da, ur geza baino eskaini nahi ez den sasoi hauetan. Oraindik be, protestatzeko arrazoi asko badauden arren. Eta kantuok entzuteko.
protesta playlist bat
Bertsio digitalean, spotifyren playlista be gehitu dute. Eta horrek poztu nau. Kazetaritza egiteko modu berriak be badaudela ikusita. Liburuari buruz aritzeko modu ederra da kantutegia ere eskaintzea. Sarean zabaltzea. Eta zelan ez, kantuak entzuteari ekin diot.
El Pais egunkariak ere, prostesta kantuei buruzko erreportaia playlist batekin hornitu du. Hori da #bidea http://cu… https://t.co/zsophFORBO
— gaztelumendi |l*l| (@iPatxi) October 28, 2015
EL PAIS protesta kantuen playlist batHemen duzue gaur bertan ezagututako protesta kanta polit bat, Josu Bergara abeslari eta lagunarena.
Herri txiki zahar honetan isilik nahi gaituzte baina kantatuko diegu #libre izan arte https://t.co/AHszGdTVzy BiBA ZUek! @josubergara
— gaztelumendi |l*l| (@iPatxi) October 28, 2015
-
Harriak, artaziak eta (gure) papera Komunikazioan
Kazetaritza ez da delitua, dio mezuak. Eta horrela irakurri dugu sarean, hedabideetan jaso, irratian entzun eta telebistaren baten ikusi. Iraitz Salegi gaztea epaituko dute maiatzean Madrilen, Gazte Danbadako irudiak eta albisteak Topatu.info bidez hedatzeagatik.
Hedabideetako kazetarien sustengua
Eta poztekoa da 400 atxikimendu baino gehiago batzea salaketa honetara. Garai berriak, akusazioaren larritasuna eta Adierazpen Askatasunaren aldeko urteotako lanak emaitza hauek ditu. Zu eta ni, beste hura…. denok gaude Audientzia Nazionalaren ezpataren azpian, haren beldur, nori zer eragingo… eta guk geuk ere jarri beharko ditugu neurri batzuk.
Hedabideetako profesionalak, unibertsitateko irakasleak, sareko proiektu komunikatiboetako kideak… guztion arteko batasun honek balio beza Adierazpen Askatasunaren aldeko hitz harresi eder bat antolatzen joateko, oinarriak jartzeko bederen. Azken urteotan gehiegi ikasi dugu, asko sufritu dugulako.Hitz debekatuak
Ez dira debeku eta errepresio agindu bakarrak izan orain aipagai ditugun hauek. Gasteizko S.A taldeari beste behin ere, Madrilen jotzea debekatu diote. Ez dira bakarrak, Berri Txarrak, Fermin Muguruza, Manu Chaorekin ere antzeko jarrera agertu dute eskuineko agintari frankistek.
S.A. Audientzia Nazionalean Gure papera
Eta zein da gure papera? Zer egin Mordaza legearen aurrean? Zelan jokatu? Horrelako gogoetak ditugu hizpide egunotan. Eta saiatu gara horrelako galderei kezka berriak gehitzen. Gogoeta eragin, eta hedabide independiente, libre, azkar, digital, partehartzaile, zabal, eta herritarrekin lanean jarraitzea, komunikazio libreago baten alde.
Hedabideak sortu eta bultzatzen, modu ezberdinetan parte hartzen, artazi faxistei aurre egiten, irudimena lantzen eta hitza baliatuz, irabazten.Hackomunikatzen
Lotsarik gabeko #kazetaritzaEzdaDelitua http://t.co/IiUtXDElzT biba zuek! @AhotsaInfo @fm914 hackeatzen! #libre
— gaztelumendi.eus (@iPtx) March 11, 2015
Ahotsa.info euskalerria irratiaren atari berriaren aurkezpenean Iruñeko Katakrak liburudendan.
Irudimena, sarea, indarra eta gogoarekin, asko da lortu dezakeguna.Irratietako solasaldiak
Harriak, artaziak eta (gure) #papera Komunikazioan. @zebrabidea gurutzatzeko prest! pic.twitter.com/8b1QeyjBdW
— gaztelumendi.eus (@iPtx) March 11, 2015
Arrosa sareko Zebrabidea saioan luzatutako gogoetak entzungai:
[audio:http://bitakora.arrosasarea.org/podpress_trac/web/19251/0/PATXI-GAZTELUMENDI-150311.mp3]
Iñaki Soto (GARA), Mariano Ferrer eta Javier Gallego (Carne cruda irratsaioa) Info7 irratiko tertulia berezian:
[audio:http://www.info7.com/wp-content/uploads/2015/03/20150311_48343.mp3] -
kazetari independentista
Kazetaritza, informazioa eta komunikazioari lotuta bizi naiz, bizi dut.
Irratian, telebistan, prentsan eta Interneten aritu naiz luzez. Ari naiz.
Independentista naizela esango nuke, txiki txikitatik. Banaiz oraindik.
Nazioarteko berriak jarritzen ditut, munduari so nago, leihoak irekita.Eta Internetek aukera ederra ematen digu, kazetari izan, informatzeko, independentista jarraitu eta munduari begirik ez kentzeko. Ametsok bizi naute, izarrik ere.
Mundua begiratzeko modu bat da idaztea eta komunikatzea. Modu aktiboan esan nahi dut. Kontatuz bizi duguna, ikusten duguna idatziz, azalduz sentitzen dena. Irrati uhinetatik, pantailetatik edo aurrez aurre.
Informazio kanal independienteak maite ditut horregatik. We the media liburua irakurri nuenean (2005 urtean edo…. ) argi ikusi nuen grassroot journalism mota honek ainguratuko ninduela komunikazio mundura luzaz… eta horretan jarraitzen dugu, batean eta bestean.Orain albistea zer, non… horretaz ari gara sarean, paperean, irratietan, telebistetan. Bizi dugu. Zenbat eta hurbilagotik, zenbat eta aktiboago orduan eta hobeto. Eta horretan jarraitzen dugu. Eta bizitza eder honek, aukera asko ematen digu horrelako okasioetarako… beti nahi dugu scoop bat edo elkarrizketa bikain bat egin, baina gero konturatzen gara jendea maite dugula, edozein txoko, gertaera bitxiak…. eta albistea elkarrizketa xume batetik sortzen dela, notizia bilakatzen dela edozein lerdokeri, batzuen esanek besteen ekintzek baino gehiago balio dezakete agian…. baina informazioaren munduan jarraitzen dugu, oharkabean.
Montenegrotik Kataluniara
Gauza on asko gogoratzen ditut kazetaritza esperientzietatik. Baina egunotan duela 7 urte Montenegron bizitakoa dut akorduan. Autodeterminazio erreferenduma bizi izan genuen, zuzenean, han bertan. Iñaki Sotok gonbidatuta -gaur GARAko zuzendari dena- erreferenduma jarraitzera joan ginen lau lagun Euskal Herritik. Argazkiak, iritzi artikuluak, kronikak eta harremanak egitera. Hegazkina hartu eta alokatutako autoa biziz, ezagun berrien etxeak eta bertako bizipenak izan ziren gure egunerokoa aste erdi labur batez. Eta independentzia prozesu baten eztanda bizi izan genuen. Eta zuzenean kontatu hemengo medioetan.
Orain begiratuta, poz itzela nabari da gugan letra haiek irakurtzean. GARAko artxiboan daude egun haietako kronikak eta bizipenak.
- 1992tik gaurko egunaren zain (Patxi Gaztelumendi, 2006ko maiatzaren 22an)
- Agur Solana! Iñaki Sotoren kronika laburra
Blogek ere eztanda egin zuten 2000. hamarkada horren hasiera/erdialdean, eta sortu genuen bat beren beregi horretarako: Montenegro.mundua.com
Informazioa emateko modu berriak, berrienak ziren. Mugikorrak, portatilak, wifi sareak profitatuz idatzi genituen gure kronikak, eta erreferendumaren gauean ere, Podgoricako Karver kulturgunetik, emaitzak zuzenean jarraitu eta Euskal Herriari eskaini genion zuzeneko informazioa, edozein prentsa agentziak baino lehenago gainera. Iñaki Sotoren gogoeta propioekin, hango lagunen testigantzekin, eta guk geuk egindako argazkiekin.
Oso oroitzapen onak, duda barik. Gordetzekoak.
#viacatalana zuzenean
Azken urteotan bizi bizi dago Kataluniako bidea ere. Iazko Diadak urrats handia suposatu zuen, aurretik herriz herri burututako erreferendumek herri mugimendu nazionala antolatzea ekarri zuten, eta emaitzak denon bistan daude. Aurtengo irailaren 11 ere historikoa izango da, ari da izaten. Eta horregatik, informatzeko eta bizitzeko asmoak uztartuta, asteazkenean Bartzelonan eta Katalunian izango naiz, zuzeneko testigantzak jaso eta Euskal Herrira igortzen. Saretik, uhinetatik zein bestelako euskarriak baliatuz.
#viacatalanaUste dut informazioa, bizipenak, gogoetak eta bestelakoak uztartzen narratiba eta kontaera berri bat eskaini behar dugula. Eskura ditugun tresnak baliatuta, denbora errealean kontatzen dugunak garrantzia berezia daukala, eta gero guzti hori beste euskarri eta baliabideekin uztartuz kontatu behar dugu, denon artean, ahots askotara. Eta horretan, gutako bakoitzak egiten duen ahaleginak indar asko dauka.
-
Kazetaritza berria, kazetaritza ona da @gara_isoto
Iñaki Soto entzuteko parada izan dut, saretik.
Ordu laurden inguruko elkarrizketatxoa da, xumea, baina eduki interesgarriz hornitua. Ezagutzen duenak, badaki mutil argia dela Soto. Azalpenetan bezala, lantzean behin botatzen dituen txinparta hoietan. Azkue fundazioak antolatutako mahaingurua jarraitzeko modurik ez dut izan. Lan ordutegia izateaz gain, ez dute zuzenean eskaini, edonondik entzuteko moduan. @filmatu egiten duen Alvarok behintzat, dagoneko bere iPhone mugikorrarekin egindako zenbait lan plazaratu ditu.
Iñaki Sotok, kazetaritzaren inguruan bota dituen batzuk, interesa piztu didate. Entzun ostean, jarraitu dezakegu berbetan.
naiz: kazetaritza berria eskura
Barikutik aurrera naiz: ezagutuko dugu, teoria guzti hauek praktikan jartzeko gunea. Informazioa eta gauza gehiago (iritzia, agenda, informazioa eta komunitatea).
Eta esan bakarrik ez, hedabideek eredu berriak bilatu beharko dituzte aurrerantzean. Interakziorako, ekonomikoki sustengarriak izateko, kioskoaren ordezkoak bilatzeko, belaunaldi berrietan informazioa hedatzeko, komunitatearen partehartzea ziztada ekonomikoetatik haratago eramateko, eztabaida politiko kulturalean parte aktibo izateko, bestelako eredu informatiboa eta ekonomikoak bultzatzeko. Gauza guzti hoiengatik ere, itxaropentsua naiz. Egiteko asko dagoelako.
Bilbon da aurkezpena, ni ere han izango naiz: -
Kazetaritzaren etorkizuna: teknologia eta erabiltzaileak
Urtero kazetaritza digitalaren inguruko jardunaldia egin bide dute Huesca aldean. Hangoa hemendik jarraitzerik ere badugunez, Juan Varela adituaren blog eta idatziak irakurtzen ditugu. Laburtuz, hango berri eta kazetaritzaren inguruko datu asko eman ohi du normalean.
Ondorio horretara heldu berri dira aurten, eta horretaz mintzatu gura nuke. Kazetaritzaren erronkak direnak, zelan aztertu guretik. Euskal Herritik.
Medio edo komunikabide aldetik aberatsa den, aberastu den herria da gurea. Azken 25 urteotan komunikabide, hedabide asko sortu da hemen. Garatu dira. Baina erronka berrien aurrean daude.Teknologia eta erabiltzaileak dira orain kezka. Zelan egokitu teknologia berrietara, zelan asmatu informazioa emateko euskarri berri hoiek errentagarri egiteko. Orain arte bezero hutsa zena, orain erabiltzaile aktibo bilakatzea zaila da. Baina aukerak sortu daitezke.
Argi dago, informazio munduaren arreta, gero eta gehiago Internetek bereganatzen duela. Eta zaila dela Internetetik, informazio hutsarekin errentagarritasuna bilatzea. Arreta galtzea ordea, errazagoa da. Eta hori gertatzen ari zaie hemen komunikabide gehienei. Arreta galtzen ari dira, entzuleak, irakurleak, ikusleak.
Teknologia berrien apustua argia da. Denek izan nahi dute moderno eta eraginkor aldi berean. Baina Internet ez da erakusleiho bat soilik. Internet ekoizteko gune ere bada. Ingurura begiratu, eta inguru horretaz informatu beharra dago. Eta gurean oraindik, komunikabide gehienek, teletipo eta prentsaurrekoen diktadurapean jarraitzen dute. Askatasunerako gogo gutxi adierazten dute hedabideetako profesionalek. Agintzen dutenak bezala, obeditzen dutenek.
Teknologia eta erabiltzaileak. Erronka polita. Behetik goranzko informazio jario horretan, blogak, sare sozialak, agregatzaileak, informazioa hedatzeko tresna berriak, podcastinga… sekulako erronka dira. Audientziei eta salmenteei begiratzen egon beharrik ez daukagunez, kazetaritzaren etorkizuna, horrelako eragileetan dagoela somatzen da. Gero eta gehiago. Guk geuk ere, erronka hoiei eutsi behar diegu, eta informazioa sortu, antolatu, ekoiztu eta hedatzeko tresna berriak ezagutu eta erabiltzeaz gain, erabiltzaileak parte hartzaile bihurtzeko ardura hartu behar dugu. Eztabaida interesgarria da, baina pratikara eroatea izango da politena.
