• ikusi eta ikasi

    Euskaraz deskojonatzen garenean

    Ez dok hiru, bikote bat da. Bikoteatroa egiten dute. Antzerkia biren artean, eta kolektibo bat dira, pareja baino gehiago.
    Eta aspaldian euskararekin, hizkuntzarekin barre egitea dute helburu. Ez dira hizkuntzaz trufaka ari, baina egingo balute ere…. ziur asmatuko luketela.
    Ez dok hiru
    Asko dira, gero eta gehiago, euskararen kultura horretan, barrea terapeutikoa dela pentsatzen dutenak…. baina zoritxarrez gehiago dira euskara gauza sakrusantu, aspergarri, mezaosteko eta eremu pribatuko -txakurrari, umeei, manifetako slogan bezala…- baliatzen dutenak.
    Burura etortzen zaizkit, Kike Amonarrizen saio guztiak eta bakoitza -txisteak, telebista programak, bestelakok ahaleginak-, Asisko Urmenetaren marrazki eta showak, Tipul eta Putil antzerkilariak, irratietako esatari batzuk, Napartheid komikia, adin guztietako hainbat bertsolari, euskaltzain martxosoren bat, Porrotx bera… eta Ez dok Hiru bikoteatroa.
    Mikel Martinez eta Patxo Telleriak, gu deskojonatzea dute helburu. Eta uste dut, lortzen dutela.

    Abizenak eta gure politika integrala

    200 abizen euskaldun

    Zenbatu dituzu? Youtubeko bideoan, 200 abizen euskaldun direla diote…. nik kontua galdu dut, barrezka hasi naizenetik…. ez dakit jada zertaz ari diren…

    Ikusten duzuenez, ikusi daitekenez euskarazko gag edo sketxak ere baditugu sarean. Youtuben badago euskarazko antzerkia eta umorea…. orain ikustea, komentatzea eta zabaltzea falta zaigu, eta barre gehiago egitea.

  • agit/prop,  ikusi eta ikasi,  literatura

    Asel Luzarragaren delituak


    Argazkiak.org | Asel askatu, behin eta berriz © cc-by-sa: gaztelumendi
    Asel Luzarraga elkarrizketatu dogu asteon irratia.com saioan. Txiletik Euskal Herrira zuzenean, aspaldikok partez. Kartzelatik urten arren, oraindik etxean atxilotuta dago euskal idazle eta blogaria.
    aselaskatu.org ekimeneko lagunekin auzolanean Asel elkarrizketatu dogu, eta egia esan gauza ikaragarriak, sinestezinak eta gogorrak bota dizkigu handik. Baina gertatzen ari da… gure ustez errugabea den lagun hori espetxean euki dute, eta Txiletik kanporatzeko arriskuan dago.

    blogeko idatzi delituzkoak

    Baina, niri behintzat, harrigarriena gorri beltzean blogean gaztelaniaz idatzitako pare bat artikulu fiskalaren delitu froga bezala agertzea afera honetan. Harritu egin nau eta holan adierazi dut publikoki, blogean idaztea ere delitu bilakatzen denean artikuluan.

    Eta horrek zer pentsatu pranko ematen du, niri bai behintzat. Blogean idaztea ere, delitu bilakatu daitekela, froga moduan… nahiz eta baden hori ukatzen duenik ere. (Bota begiratu bat, zuzeu.com gunean sortu den kalapitari) Asel Luzarragaren kontrako frogarik ezean, handik kanporatu gura dutenek, edozeri heldu gura diote…

    poza darie bere berbei

    Delituen harridurak baino gehiago poztu nau baina delitugilearen poza, bere berben irria, bere bizitzeko grina hori… Euskal Herritik milaka kilometrotara, egon den baldintzetan egon eta gero… bere jardunak duen umore tankera. Elkarrizketa egiten ari ginela, sinestu ezinda geunden, tipoari zerion poza eta umoreagatik… harritu gaitu, baina kutsakorra da alaitasun hori, eta pozik utzi gintuen gu ere.

    Elkarrizketa entzun gura baduzu: [audio:http://bilbohiria.com/docs/podcast/irratiacom/irratiacom100222aseluzarraga.mp3]

    Biba zuek! artikulu sorta

  • hurrengo geltokia,  ikusi eta ikasi,  pasahitza

    Bertsolaritza eta apustuak

    Asaldatuta somatu genuen Andoni Egaña 7K-ko elkarrizketa ezin luzeagoan.
    Argiako hari@ak ideia bati heldu dio, eta hari horri jarraitu gura nioke. Luzeago, zer pentsatua emango duelakoan.

    Ez da egon ez baimenik ez irabazirik, ez bertsolarientzat, ez Bertsozale Elkartearentzat. Euskaldunoi beti iruditu zaigu ekimena gauza ona dela eta batzuentzat txarra da. Geldirik egongo balira, hobe. Apustuen kontu horrek gure jarduna zabartu egiten duela uste dut. Gu ez gara ez Kaiku, ez Reala, ez Portugalete. Gu bertsolariak gara. Imajinatzen duzu apustuen makinan egotea nork irabaziko duen hurrengo Euskadi Literatura Saria?
    Andoni Egaña, txapelketa nagusian, txapel barik
    Andoni Egaña, btn09 txapelketan. Argazkia: Urko Lasarte Wikipedia Commons

    Andoni Egañarenak hona ekarri, eta sortu zaizkidan txinpartak botako ditut… bat batean… errima barik, baina puntua jarrita. Ahal bada zorrotz, eta neurri librean.

    Ez da egon irabazirik...”

    Eta irabazirik balego bai? Alegia, makinetakoek apustuen truke bertsolariak edo beraien elkartea sarituta, zurituta legokela ihardetsi gura du zarauztarrak? Alegia, irabazien gora beherak egiten du ona edo txarra hautu bat. Hortik abiatuta, beste kontu asko ulertu ditzakegu.

    Bertsolaritzaren ajeak
    Nik uste, bigarren boom bat bizi duela bertsolaritzak. Lehenengoak asko izan zuen Egañaren lehen txapelaren garaian, bigarrena bere txapela galtzearen sasoian dator. Telebista, Hitzetik Hortzera, belaunaldi berri baten agerketa… izan ziren orduko arrazoiak.
    Transmisioa, zaletasunaren hedakuntza, medioetako presentzia, erreferente berriak, bertso eskoletan eta irakaskuntzan bertsogintzari lotuta dauden milaka ikasle eta urtez urte horretan dabiltzanak. Elkartearen lana… eta beste daude.

    Eta bizi dugu sasoi neoliberal honetan, bertsogintza ere hartu du olatu horrek. Txanpon makinak eta banketxeak zertan dira ezberdin? Etikoagoak dira Kutxa eta bebeka, kirol jokoa baino? Ontzat hartzen ditugu euskal kutxen iragarki etengabekoak, euskaltelen bluetooth iragarkietaz orditu arte informatu gaituzte azken txapelketan, telefonoak itzali behar zirela esan ostean. Imajinatzen duzu tabako iragarki bat, erre ezin daiteke saio batean….?

    Etekinari baino begiratzen ez  diogun bizitza honetan, bertsogintza ere excell taula batean neurtzen da. Neurriak eta puntuak. Errimak eta etekinak. Eta etekinak eta neurriari, markari begiratzen dionak soilik, normala apustuarena botatzea… normal normala.

    Aparraren ostean
    Maialen Lujanbiori autografoak eskatu zizkioten Hernaniko udaletxean egindako saioan. Neskek badute idolo berri bat. Goazen! programatik bertsolaritzara. Telebistatik kulturgintzara.
    Egun osoa telebistan, milaka ikusle… ondorioak nabarmenak.
    Zaindu da zaindu beharrekoa, eta mila detaile dago hor… baina handitu handitu handitu… txikleak ere eztanda egiten du. Eta bertsolaritzari, zenbaitetan aparrak gainezka egin dio edalontzitik, nahiz eta sagardotegietako ontzirik handienak eduki… normala ere izango da. Eta hartuko du berriz ere neurria. Apurka apurka.

    Espektakulua
    Estetika audiobisuala, Bizkaia Arena, milaka ikusle, telebista eta Internet zuzenean… Bertsolaritza izan daiteke espektakulu. Gaur BEC, eta bihar Kursaal. Antzoki eta gaztetxe. Kontzertu osteko, edo opera aurreko. Espektakulua kontsumo kultura bilakatu da, eta kontsumoak kontsumismoa dakar… bere horretan. Eta hau, ajeetako bat baizik ez da. Eztabaida sortu lezakeena… zer pentsatua emango diguna. Eta Egañak, pentsatuko du, hausnartuko du, konpartituko du eztabaida hori.

    herri kirola
    Iragarkiak, lehia, herrikoia, popularra, euskalduna, betikoa, tradizioa… zerk ezberdintzen ditu sokatira, harri jasotzea, aizkora edo bertsolaritza. Hizkuntzak soilik? Modernotasunak?
    Bertsolaritzak gertu izan du beti apustua. Eta berdin berdin egunkarietako porretan, edo lagun arteko sailkapen desafioetan. Nik neuk be, afari bat baino gehiago irabazi ditut bertsolarien kontura. Oraindik baten bat kobratzeko dudn arren… ez naiz hasarratuko.
    Lehiak apustua du lagun. Apustuak dirua…. diruak… edozer.
    Gure herrian lehia eta lana, lanak eta kultura, kultura eta hizkuntza… herria gertu, gertuegi. Batera sarritan.
    Asegarcekoek telebista produktora ere badute, eta bati baino gehiagori pasatu zaio burutik inoiz Argiñanok ekoiztutako bertso programa bat, ezta? Argiñano bera ikusi genuen Ane Igartiburuk aurkeztutako ETB2ko saioan…. harrapatzen duzue, ezta?

    Bertsolaritza eta apustua gertu daude lagunok, etekinak eta irabaziak guztiok ditugu xede. Ekonomikoak, kulturalak, audientziak, sarrerak… labankorra da, eta badago zertaz jardun. Zertaz eztabaidatu.

    Eta badakit jakin, honetaz bertsolariekin lasai eta zabal berba egin daitekela, eta bertsozaleek be badutela kezka franko… eta bertsogintza herritarra ere lantzen dela, eta transmisioa, eta baloreak, eta herrigintza, eta… hamaika gauza gehiago.

    Zer uste duzue zuok ba?

  • agit/prop,  hurrengo geltokia,  ikusi eta ikasi

    nor zen Brad Will?

    * badok>eztok

    dokumentalak eta eztabaidak
    Larrabetzun


    Brad Will, beste gau bat barrikadetan. Dokumental horixe ikusiko dugu gaur iluntzean Larrabetzuko Aretxabalan. Brad Will New Yorkeko bideoaktibistaren bizitza laburbiltzen duen lana.
    Brad Will Oaxacan, Mexikon hil zuten, manifestazio eta mobilizazio herritar batzuen inguruko lanak grabatzen ari zela. Dokumentalaren hasieran, bere bizitzako azken uneak ikusten ahal ditugu, berak grabatuak… ostean, bere adiskideek, bere kideek kamara hori hartu, eta sekulako lana egin zuten.
    brad, uma noite mais nas barricadas
    Lagun brasildarren ekimena den arren, portugesa, ingelesa, gaztelania entzuten da Brad,uma noite mais nas barricadas lanean. Guk euskaraz azpititulaturik ikusiko dugu, eta atsegina egiten da gure hizkuntzan jarraitu arren, beste mintzaira guzti hoiek aditzea ere.

    Brad Will, uma noite mais nas barricadas
    otsailak 15, astelehena, 20:00etan
    Larrabetzuko ARETXABALA elkartean

    nor zen Brad Will? indymedia

  • agit/prop,  ikusi eta ikasi

    Nelson Mandela

    20 urte betetzen dira Nelson Mandela damutu barik espetxetik atera zela.
    Nelson Mandela

    Gaur mundu guztia gogoratzen da berataz, egunkari, irrati, telebista, pazifista eta enparau. Filmea ere egin diote. Takilleroa omen. Baina Hego Afrikaren egoera, bere testuingurua, bere alderdia, ilegalizazioak, apartheid-a, bizitza osorako kartzela, burruka armatua, beltzen eskubideak, bake bideak….  ez dakit aztertzen diren, ez dakit ezagutzen diren ere. Barregura ematen dit batzutan, baina gure koherentzia edo formazioaren islada ez den pentsatzen dut bestetan.

    • Nor zen Nelson Mandela?
    • Zer egin zuen bere bizitzan?
    • Alderdia, erakunde armatua, beltzen eskubideak, apartheid-a…. ezagutzen ditugu?
    • Bake prozesua
    • Hego Afrika

    Sakontzeko Wikipedia, zelan ez

    Uste dut, sakontzeko moduko gaiak direla Nelson Mandelaren figuraren ingurukoak. Biografia euskaldun bat, testuingurua, datuak, historia eta gertaerak. Artikuluak hemen, artikuluak han… baina informazio txukunena, beste behin wikipedian ikusi dut. Wikipedian irakurri dut. Euskarazko wikipedia euskaldunok dugun altxorrik baliagarrienetakoa iruditzen zait. Guk geuk sortutako informazioa izateaz gain, etengabe hobetzen dagoen proiektua da. Eta gaur ere, ondo erakusten digu bere balioa.

    Nelson Mandela gaur

    Nelson Mandela, nor gogoratuko da bihar?

    Sarean, sormena barra barra

    Bitartean, gure sarean, euskaldunon artean, sormenak ere badu lekua, umorea izan zitekeen broma ez balitz.
    Gatza free!
    Gatza askatu!

  • agit/prop,  ikusi eta ikasi

    puntuEUS | bideo interesgarria, abiapuntu beharrezkoa

    puntuEUS ekimena aurkeztu zeneko bideoa. Sarean zabiltzala, batzuetan topatzen dituzu horrelakoak. Aurkeztu zutenean interesgarri neritzon, eta geroztik aspaldian bisitatu gabeko gunea izan da euskara eta euskal kulturaren aterpe edo dominioarena. PuntuEUS ekimenak lan interesgarria, apala, zabala eta sendoa egin du geroztik.
    Azkenekoz Durangoko azokan agertu ziren jendaurrean, baina gure komunitateak beti presente izan beharko du ekimen hau.

    Bideak jarraitzen du. Eta noizbait helduko da dominioa eta euskararen presentziaren areagotzen bat sarean. Nortasun propioarekin.

    Bitartean, balio beza gogoetarako Xabi Erkiziak zuzendutako bideo (ikusentzunezko) eder honek.
    puntuEUS.org

  • hurrengo geltokia,  i+g,  ikusi eta ikasi,  teknologia berriak

    Pablo Picasso eta Gernika: beste ikuspegi bat hiru dimentsiotan [erremix kultura]

    Sarean zabaltzen ari da. Mezuetan, sare sozialetan. Leku eta toki ezberdinetatik heldu eta irakurri dut. Ikusi dut. Eta merezi du erakusteak.
    Lena Gieseke artistak webgune berezia atondu du Pablo Picassoren lanaren gainean. Eta hiru dimentsiotako kuadroa erakusten digu gero.
    Gernika 3D hiru dimentsiotan

    [Erremix kultura]

    Erremix kulturan txertatzeko moduko adibidea, duda barik, hemendik aurrera ohikoagoa izango dena.
    Lan bat, kantu bat, hitz batzuk hartu eta bertsio propio eta ezberdina egitea. Sareak areagotuko duen sorkuntza.

    Hona hemen Lenak egindako arte lan bikaina. Musika aproposa, artelan bikaina, gogoeta bultzatzen duen obra, duda barik.

  • gaztelumendi.eus,  ikusi eta ikasi,  pasahitza,  teknologia berriak

    Jabetza industria

    Mikel Elorza | Berria

    Bolo-bolo ibili da gaia, Durangoko Azokan aurreneko aldiz liburu-e dei dezakeguna ikusgai zegoela. Eta atentzioa eman dit hainbat argitaldarik jabego intelektualaz azaldu duten kezka, eztabaidaren zurrunbiloan ene ustez astakeriak esateraino (lapurretarekin alderatuz artxibo baten deskarga…). Sortzaileen eskubideak errespetatu behar dira, horretan ados gaude guztiok, eta bilatu behar ditugu formulak horretarako; baina horrek ez du esan nahi beste batzuen negozioak errespetu maila bera behar duenik. Zeren eta batzuek negozioak egiten dituzte nekez aberasten diren sortzaileen eskubideen kontura, pentsua besteen pentzura maiz, eta negozioak negozio izaten jarrai dezan dute borroka latza. Eskubide, pirata eta antzeko hitzekin batera, esanguratsua da holakoetan azaltzen den beste bat: industria. Hori da indartu eta zaindu eta gorde behar dena, eta horri egiten dio, itxuraz, kalte, morroiloak kentzeak. Ez onartu nahian teknologiak aldaketak ekarri dituela, ekoizpen eta banaketa moldeak aldatzen ari direla, kontsumo eta partekatze ereduak ere bai, hedadura moldeak desberdinak direla eta horretara denok egokitu beharko dugula, baita industriak ere. Negozioa galtzeko bada ere. Baina ai, lagunok, eskubide horiek jabetza eskubideak dira, eta horien funtsa antzinako erromatarrek zuzenbidea finkatu zutenetik muinean ez dira askorik aldatu. Eta kostako da, gaur egungo erromatarrok ere —hau da, zibilizazio menperatzaile nagusia, bizimodua arautzen duena— jabetza eskubidea bizimodu eta zibilizazio horren zimentarri baitugu.
    Gaztelaniaz bada esamoldea, ezin zaizkiola zelaiari ateak jarri. Beti pentsatu dut esan nahi ederra duela, eta horren alde borrokatu behar dugula, baina mendiak atakez josita daudela, langa eta txarrantxez beteak. Interneten ere berdin: jarri nahi dizkiote morroilo eta kisketak, ari dira horretan, eta segitu beharko dugu horiek gainditze lanean.
    Ateak uste ez duzunean topatzen baitituzu. Ez dute gaurko BECeko finalean jarriko, gaia, hauxe: “Zu Amets, bertsozale porrokatua eta kazetaria zara, Interneten aritzen dena, eta kronika eder bategaz batera finaleko saioa zure webean eskegitzeko asmoa duzu. Baina Sustraik, elkarte antolatzaileko bozeramaileak, e-maila bidali dizu zeinak dioen, “Bergara eta Donostiako saioak oso osorik zintzilikatu dozuzala badakigu. Finalera begira, akreditazioa jasotzeko hitzarmena sinatzea eta bidaltzea eskatuko dizugu aurrez”. Hitzarmen horrek, jakin dezazuela biok, debekatu egiten du saiorik osorik eskegitzea, 6 bertsoaldi eskegitzen baino ez du uzten. Hiruna bertso nahi duzuen doinu eta neurrian”. Ez dute gaur horretaz kantatuko, ezta beharrik ere, baina proposatzen dut hurrengo saio baterako, txapelketatik at. Nire lagun bati gertatua baita, e-mail hori jaso egin du. Imajinatzen dut iritziak elkartean ere asko eta diferenteak izango direla, eta eztabaidak, baina hainbat lan eta ekimenetan eredugarria den eta lan eskerga egiten ari den Bertsozale Elkartearen aldetik asko harritu nau, egiaz diotsuet. Saioen erretransmisioa ere baimendu izan duelarik. Elkarteak noski ez du saioak eskegi izanagatik kazetariaren aurka deus egingo, baina abisua bera eta hitzarmenaren baldintzak…
    Ez diezaiola honek, hala ere, bertsoaren festa nagusiko argiari itzalik egin. Jabetza eskubideen harira kontatzekoa zen, ustez. Gaur besterik da: 14.000 lagun entzun eta ikusten, zortzi lagun oholtzan. Ez da iazko haizea.

  • hurrengo geltokia,  i+g,  ikusi eta ikasi,  teknologia berriak

    Martxelo Otamendi elkarrizketatzen

    Saio berezia egin genuen zapatu arrastian Bilbotik. Hori jakingo duzue honezkero, entzungo zenuten agian. Irratitik ez bada, Internetetik agian, edo ziurrenik bafleetatik, Bilboko kaleetan.
    Manifestazioa hasi baino lehen baina, elkarrizketa sano interesgarria egin genion Martxelo Otamendi Egunkariako -gaur egun BERRIAn- zuzendariari. Madrilen epaiketa hasi da, manifestazio jendetsua Bilbon, eta urtarrilean atzera be Madrilerako bidea hartu behar dute auzipetuak.

    Martxelo Otamendi > irratia.com
    >

    Egunkaria auziaz ez ezik, oso gurea atera zitzaigun elkarrizketa. Bideoan grabatu eta eskainia Internet bidez, twitter bezalako kontuak hitzetik hortzera erabili zituen Otamendik. Audientzia Nazionalean twitter zer den badakite orain, eta gure mezuak zelatatzen izango ditugu aurrerantzean epaile, juez, magistratu, fiskal eta biktimak… aspertzen hasiak ote diren. Eta gu hemen, gure mezu laburrenak ozen jaurtitzen.

    Estudioan ikusten duzue Martxelo Otamendi, ondoan bi kazetari, behinola Egunkarian aritu eta bertan ezagututakoak. irratia.com bada, Egunkariari esker da. Hori ere ozen esan beharra dago eta. Han ezagutu genuen elkar Jabi Zabala eta biok.

    Egunkaria libre!
    irratia.com ere egunkarialibre.info ekimenean ari da, auzolanean. Hor ari gara gu guztiok, eta zuk / zuek ere baduzue tartea. Zabaldu mezua, lagundu, ireki, proposatu… urtarrilean jarraituko dugulako: Egunkaria libre! ozenago esaten, argiago adierazten, zabaltzen.
    Egunkaria libre! Bilboko kaleetan.

  • agit/prop,  gaztelumendi.eus,  ikusi eta ikasi,  software librea,  teknologia berriak

    Egunkarialibre.info

    #egunkaria + #libre egunkarialibre.info

    Informazioa. Egunkaria hitza, elkartasunaren berba bilakatu dugu sarean, kalean, jendartean, hemen, lanean, hor, han, Madrilen.

    Euskaldunon Egunkaria bertatik ezagutzeko parada izan zuen honek, Iñaki Uria eta Martxelo Otamendi lankide izan zituen honek… ozen esan nahi du sentitzen duen hori. Lehen artikulutik azken testu argitaratuetara. Iritzi artikuluak eta kronikak. Guztiak datozkit burura…Egunkaria libre!
    Egunkaria libre!

    Eta horretan ari gara sarean, lanean. Auzolanean. Egunkarialibre.info guztion artean ari gara egiten, sortzen, zabaltzen… eta zuk ere baduzu hori egiteko eta esateko aukera. Ez galdu aukera hau.

    Software librea, irudimena, gogoa, irudi batzuk, argazkiak, telefono mugikorretatik grabatutako irudiak… eta irrati emankizun baterako gidoia, kanta batzuk, hitzak, korteak… eta zu!
    irratia.com Egunkaria libre!
    Bilbon elkartuko gara!