Euskararen eguna. Bi sari eskaini dira Bilbon; Diputazioak eta Bilboko udalak. Urteak dira Bizkaiko Foru aldundiko Kultura sailak Lauaxeta saria eskaintzen duela. Poesiarekin hasi zen. Ez du ematen oso definitua sariak. Aurten ere bi poeta larriki saritu dituzte. Baina ez daude titularretan. Poetak dira. Emakumeak dira. . Garrantzitsuena argazkia da. Albistea. Saria ematen duena. Beste bat Bilboko udalarena. Aurten behintzat. Eta kriterioak ez dakizkigu.
Euskara. Hizkuntza. Kultura. Sariak.
Bizkaia maite saritzea, oso… kitz, edo jeltzalea geratzen da. Orain? Jose Angel Irigarayk duela 40 urte baino gehiago idatzitako poema. Ederra. Testuinguru batekin. Benito Lertxundik diskora eraman (Zuberoa, 1977) eta luzaroan kantatu duena. Bizkaia maite, bere zentsu guztian. Letra aztertu eta esaten duena ordezkatzen duenari jaramon eginez. Hamarkadaz hamarkada, hamaika kantaldi eta kontzertuetan entzundakoa. Irratiz. Diskoetan. Belaunaldiz belaunaldi.
Bi sortzaile garrantzitsu. Ez dok amairu. Eta geroko guztia.
Ez Jose Angel Irigaray eta ezta Benito Lertxundi ere, ez ziren agertu sari banaketara. Saria. Ziria. Egia. Hiria.
Kukutza gogoratu dute Bilboko udaletxean
Zea Mays taldeari eman diote beste sarietako bat. Euskararen egunaren karietara. Aburto alkateak eman die, eta Azkuna gogora ekarri dute. Eta Kukutza. Musika, euskara, kontzertuak… eta taupada abestia. Bilboko Errekalde auzoko Kukutza gaztetxeari egin gura izan zion gomuta Zea Mays taldeak: «Askotan faltan sumatzen dugun lekua da, guretzat oso garrantzitsua izan baitzen». Abeslariaren esanetan, euskara leku txiki bateko hizkuntza da, baina «erraldoia» aldi berean, mundu osoan kontzertuak eskaintzeko bideak ireki dizkielako.
Zer pentsatua ematen du guzti honek. – Zer bilatzen dute instituzio publikoek artistak saritzean? – Zer espero dute, hizkuntzaren alde, gaztetxeen alde ez agertu edo testuingurari muzin egitea? – Saritua ala saria ematen duena proiekzioa jasotzen duena ez dakigu, zer bilatzen da sariekin?
Euskarak sariak behar dituen ez dakit. Hiztunak behar ditu. Asko. Gehiago. Eta horretan jarri beharko da indarra eta ahalegina. Kantuek, sortzaileek, diskoek, kontzertuek… laguntzen dute horretan.
Aste nagusikoa ez dugu ahazten, ezta?
Baina oraindik ez zaizkigu Bilboko Aste Nagusiko txapuzak. Eta azalpenen bat beharko lukete, hiru neska musikariek, eta musikazaleok orohar. Kultur whasing gehiago ez, mesedez! #basquewashing
Jaialdi bat da. Martxa asko dago. Euskal kulturgintzak daukan astebururik dizdiratsuena. Durangoko taberna jatetxe pub eta garitoentzako, jaien osteko asteburu luze eta emankorrena ziurrenik. Euskaldunontzat arnasgunea. Arnasa, haizea, aire berriak inguruan. Kultur industria apal baten erakusleiho paregabea. Kontzertuak, hitzaldiak, aurkezpenak, manifestazioak… mundu bat da Durango.
Baina niretzat, batez ere liburu azoka da.
Liburua
Durangon murgildu nintzen oso gazte nintzela liburuaren munduan. Durangon egin nituen lehen harremanak sektore honekin. Geroztik txandak, harremanak, salmentak, ezagutzak eta orduak egin ditut Durangon. Liburuaren mundua batzen da berton. Irakurleak -asko- eta idazleak -gero eta gehiago-. Editorialak. Banatzaileak. Ekoizleak. Ia kate osoa.
Liburua desagertu behar zela zioten ez oso aspaldi. Baina gurean sendo dirau. Gero eta gehiago argitaratzen da. Eta batzuk, gero eta gehiago saltzen dute. Gehiago irakurtzen dela suposatu nahi dut.
Liburuak erronka handiak ditu, ez dago dudarik; baina erronka guztietatik ateratzen ari da. Bere bidea aurkitzen du.
Euskarazko liburugintzak ere izango ditu aje eta buruhausteak. Baina egunotan ikusiko dugunez, liburugintza, fikzioa, literatura… bizi bizi dago gurean. Idazleak, irakurleak, editoreak, argitaletxeak… berritzen ari dira, orain artekoek egin duten bidea ukatu barik. Bide bat. Eta aurrera doana gainera.
Ez da desagertuko
Gero eta argiago daukat. Aspaldi irakurri nuen -irakurtzeak horrelakoak dauzka- liburua, eskailerak bezalakoa dela. Igogailuak asmatu zituzten, eta azkarrago, gorago, eta nekatu barik igo eta jaitsi gaitezke batetik bestera. Goitik behera. Behetik gora. Baina eskailera ez da desagertu. Hor dirau. Badaude ederragoak, politagoak, traketsagoak, malda handia dute batzuk, egurrezkoak direnak zapaltzea atsegina da, eta gorputzari ondo egiten dio gora eta behera ibiltzeak.
Liburua ere, ez bide da desagertuko. Pantailek, liburu elektronikoak, mugikor gama osoak, telebistak, kirolak, bizitza azeleratuak… ez dute albo batera utzi.
Orriak, tintak, azalek, edukiek, mundu desiatuek, kontaketak… irauten du. Eta asmatzen ari da. Asmatzen ari gara. Bizirik dagoelako.
Liburu azoka
Horregatik, eta hiru hamarkada baino gehiago Durangora etortzen, liburuak ekartzen, liburuak saltzen, gauzak antolatzen, kontatzen… aritu izan naizelako, eta urteotan guztiotan bilakaera eta joerak aztertu izan ditudalako ere bai, da niretzat liburu azoka Durangokoa. Eta hori aldarrikatuko dut, ahal dudan moduan.
Musikazalea naiz, zinema maite dut, eta dantza, eta hizkuntza, eta antzerkia edo arte eszenikoak. Eta parranda. Eta ekonomia lokala. Eta bertoko produktuak. Eta guzti hori ere bere baitan biltzen du liburua indartzeko duela 60 urte sortutako azokak. Liburua eta diskoa. Durangoko azoka. Kultura. Euskal Herria. Hizkuntza. Ekonomia. Bizitza.
Leopoldo Zugaza
Duela 60 urte atzera egitea ez da ariketa erraza. Gutxik kontatu dezakete bizipenetik. Baina duela gutxi hil zen Leopoldo Zugaza izan zen bisionario hoietako bat. Durangon, liburua bultzatzeko zerbait egin behar zela zeritzon. Eta ingurukoak batu eta antolatu zuten azoka. Eta elkartea. Eta dinamika soziokultural sano garrantzitsua Anboto azpiko inguru honetarako.
Berak, Gerediaga elkarteak egindako bideo honetan, hemen azalduko dudana baino hobeto kontatzen du. Eta komeni da, lantzean behin atzera begiratu, eta lan eder hauek hartu zituztenei entzutea.
Sarritan joaten naiz Durangoko Artekalen -izen aproposagorik- sortu zen eta gaur egun irauten duen Hitz liburudendara. Liburuak erosten ditut. Asko. Eta diskoak erosteari ekin diot berriki. Biniloak liluratuta nauka -orain beste baterako utziko dugu-; eta berba egiten dut Gaizka eta Nekanerekin. Kulturaz ia beti, literatura eta ekitaldietaz sarri, bizitzaz azken baten. Eta denda zelan sortu zen jakin nuenean, zur eta lur geratu nintzen. Baldosak saltzen zituzten, obrak egiten zituzten, eta liburuentzako apalak montatzen hasi ziren. Nekanek orduan Leopoldorentzat egiten zuen lan. Kontuak eramaten zizkion. Eta baldosak ditu berak gogoan.
Eta liburugintzan murgildu ziren, aspaldi. Eta hemen jarraitzen du, negozioa hartu zuen Gaizkari laguntzen. Euskal kulturaren gudari bat. Batailak dauzka ia egunero. Baina bizirik dirau. Eta pozik. Eta irakurle aparta da, eta soziologoa. Psikologoarena egitea ere tokatuko zaio. Bezeroak, irakurleak. Erosle hutsak. Lagunak. Kultura.
Liburu azoka garrantzitsua da liburuaren sektore guztiarentzat. Idazle, argitaletxe, hedabide eta enparauntzat. Baina liburudenda barik ez dago literaturarik urte osoan.
Liburu azoka aldarrikatzen eta babesten dudan bezala, liburudendak goretsi beharrean nago. Hitz. Eta beste guztiak. Gero eta gutxiago direnak bidenabar esanda. Baina eutsiko diogu. Irakurketari. Liburugintzari. Sorkuntzari. Diseinu eder eta kontakizun atseginez nahi dugulako gure ingurua. Gure herria. Gure sorkuntza.
Artikulu bat osatzeko berbak batzen ari naiz. Hitzaldi batek, eta haren kronikak ekarri duelako gaia hizpidera. Jon Sarasuak, bertsolari txapelketak, eta gaiari kantatzeko moduak aztertu ditu. Kantatzen ez direnetan jarriaz fokua, edo mikroa. Eta arrabotsa sortu da. Dialektika gutxi, eta kaka asko. Zoriondu dutenetako askok ez dute anitz maite egungo bertsogintza, barrutik ahots apalen bat, eta larrua kentzeko moduko kritika bestetik.
naiz.eus atariko kronikak, sekulako bisitak izan ditu. Egunero ageri da argitaratu zenez geroztik irakurrienen zerrendan. To! eta no! txiotegian, oilarrak kukurrukuka. Oilanda isilik ez, eta abereen etxaldea zantzoka.
Txio asko eta artikulu gutxi dio Gorkaren boligorriak. Eta horretan bederen, arrazoi osoa du. Gu geu ere, gero eta gutxiago ari garelako artikulugintzan. Artikuluak, pagatutakoak dira soilik gaur egun (batez ere). Pagatu idazteko. Pagatu irakurtzeko. Eta pagatu paratzeko. Hori da gure baratzea.
"Artikulu gutxi eta txio asko produzitzen ditu euskal komunitateak".
Horretan bederen arrazoi osoa du @gorka_bm kazetariak.
Zein da alternatiba? Blogak ez ditugunean bogan, non eta zelan sortu azkar eta duin.
Txioak, momentuz doan egin, sortu, argitaratu eta idatzi ditzazkegu Teslaren jabearen autobide honetan. Eta gogoetak pentsamenduaren taberna ilunetan egiten dira sarri, ordu txikietan. Unibertsitateak, akademiak gurean pentsamendu aski prekarioa sortzen du, eta akademialariek, paper ezberdinak nola sortu dute buruan, nongo kongresutara joan, eta argitalpenak egin eta sustatzea. Egoaldea iparra galduta, alegia.
Txio adina artikulu egitea ez da erraza. Baina blogari hautsa kendu, eta bogan jartzea da post honen helburua. Inork irakurriko duen esperantza asko barik.
non dago euskal blogosfera?euskal blogosfera indartsu baten aldesarean.eus 2017/06/05
Egunero kantu eder bat eskaini nahi nuke, saiatzen naiz. Sare sozialetan harrapatzen ditugu batzutan, handik hedatzen… baina uda amaiera honi agurra kantuan eman nahi nioke. Entzun ditudanak, egunotan ezagutu ditudanak, oroitzapenen bat dakartenak…
Anari
Iraileko lehen egunean, Putzuzulo gaineko terrazatik, plano sekuentzia bakarrean grabatutako Nacho Vegasen kanta eta bideoa. Lan zoragarria. Itsatsita daukagu oraindik. Zuk ere bai?
Diabolo Kiwi
Garaztarrak dira. Talde aski berria. Bigarren lana dute hau. Aurreko neguan Mungian grabatu zuten, eta larrazkeneko hit asko biltzen ditu Uhin galduak berri honek. EHZ zuzenean ikusi nituen azkenekoz, aurretik beste kontzertu pare bat ikusita. Dantzarako musika, elektro pop eder bat, funky doinuak… laukote izugarri ona. Gozatu. (disko osoa paratu dute sarean)
Ezpalak
Aurten izan dut beraien berri. Eta entzun dudan apurrarekin oso flipatuta geratu naiz. Zuzenean makinak izan behar dute, ziur. Erritmo azkarrak, letra onak, musika itsaskorra, melodia urratu atseginak. Gogoa pizten didate, batez ere. Zuzenean ikusteko gogoa. Gehiago ezagutzeko. Eta hau pilula bat besterik ez da. Dastatzeko. Zeresana emango dute. Gehiago.
Habia
Opari eder bat egin zidan musikarietako baten amak, EHZ jaialdian bertan. Eskura. Hari hirukotea dira. Zinez ederra. Letrak euskal poesiak mendeetan eman dituen altxorrak dira. Musika maite baduzu, diska bikain bat. Zauden egoeran zaudela.
Ibilbedi
Aspaldian asko entzuten ditugu bereak. Autoan, etxean, zuzenean ere bai noizbait. Baina gehiago nahi. Eta Agerraldia egin dute. Ederra. Koloretsua. Ekialdetik hegora begira. Mendebaldean konturatu gaitezen. Bazterrak, ertzak maite badituzu, omenaldi eder bat saiatzeari.
Joseba Irazoki
Joseba Irazoki eta lagunak (J.I.E.L) diskoa kaleratzear daude. Orain arte kantu aurrerapen bakarra egin dute. Beti izan naiz Irazoki zalea. Denborarekin gehiago. Molde guztietan. Honek ere oso itxura ona dauka, diseinutik hasita. Bideoa artelana da, osotasunean. Josebak kantaera berria, azkarragoa. Hitz asko, hitz jokoak. Jolasa. Solas ederrak egiteko kontzertuak izanen dira disko honetakoak ere. Adi beraz.
jotamartina
Herrikoak dira, txikitatik auzokoak. Eta kantugintzan ezagutu ditugu beti Kattalin eta Ane ahizpak. Jabirekin hirukote itzela egin dute. Pandemiaren erdian astindu zuten gure ekosistema txikia, eta gerora sortu duten kantu eta bideo bakoitzarekin urrats bat gehiago eman dute. Bideo hau berezia da, eta aitortza den aldetik, irudi ederren jabe egingo da ikuslea. Kantak, orohar denek dute zerbait hunkigarria. Ikusteko parada baduzu, baliatu aukera. Ahots ederrak, eta ekarpen berriak gure panoramara.
Rüdiger
Felix Buff da. Bateriajole gisa ezagutzen dugu. Egun inguruan dugun onenetako bat da. Willis Drummond taldearekin, Joseba Irazokirekin, beste askorekin ikusi dugu. Beti bikain. Kitarra eta ahotsarekin ari da proiektu berri honetan. Diskoa entzuna nuen, single polit askoak ditu. Baina bideo hau beste gauza bat da. Usopop usaina dario. Saran grabatua, Atabalen ekoizpen bat. Beste zerbait. Txukuntasuna, ororen gainetik. Plazer handi bat. Begiratu banda. Bateria jotzeko ere ez du edonor aukeratu: Karlos Aranzegi. Bua!
Tatxers
Ziurrenik uda honetan buelta gehien eman duten doinuak. Behin eta berriz entzun ditut. Gogotsu gainera. Distortsiorik gabeko kitarra hoiek maite ditut. Oi! pop doinuak. Rock/roll atsegina. Baina mende eta garai honetakoa. Gaurko gazteek egina. Iruñetik, zuzen. Ikusteko dauzkat hauek ere.
Xiberoots
Mauleko reggae taldea. Euskal Herrian dugun onenetakoa. Zuberoeraz kantatzen dituzten kantak ederrak baino ederragoak dira. Bigarren lana plazaratu dute uztailarekin, eta anitzagoa da lehenbizikoa baino. Osoagoa ere beharbada “Honki jina”. Sarean oraindik ez duzu topatuko. Xiberoko Botza irratian egindako elkarrizketa eder hau baliatu dezakezu, bestela Mauleko Zinka ostatura fite fite joan eta eskuratu. Noizbait sarraraziko dute sareetan ere. Joanes Etxebarriak ere ele ederrak argitaratu zituen Ipar Euskal Herriko Hitzan.
Twittertoxiko bat hedatzen ari da. Eztabaidak kalapita bilakatzen dira, iritzi ezberdinak hasarre sortzaile, begirune falta, enpatia eza… inork nahi ez duen gune bat. Troll garaia bizi dugu, eta ahots asko desagertzeko zorian.
Aspaldian gero eta ahots gehiago, iritzi gehiago twitter sarean egotearen, parte hartzearen, jarraitzearen kontra.
Euskal #komunitatea beste zerbait izan daitekelakoan, begirunez, ilusioz eta elkar laguntza/zaintzarako gune bizia sortu eta garatzearen alde. pic.twitter.com/gjpdGc8uxm
Hala ere, euskal komunitatea beste zerbaiten eredu izan daitekeela deritzot. Zaila da, badakit. Biziatuta dago. Ez gara besteengandik horren ezberdinak. Baina; urteotan beste zerbaitetarako baliatu izan dugu sare sozial hau. Zerbaiten adierazgarri izan da.
Orain, irainak, mesfindatzak eta trolleoak hartu dute gain. Gainezka dago.
Ulertzekoa da, jende askoren hasarrea, joan edo uzteko gogoa, baina ahuldade horretan, sarea bera izango da kaltetuena. Gure komunitatea.
Uda honetan inoiz baino gehiago, sekula baino hobeto, eta inoizko ondoen eta gustura ibili naiz mendian.
Uda emankorra izan da, kanpamendu basea Orbaizetan izanik, Irati aldean erreza da batean eta bestean ibiltzea.
Arburua 1061 m. Azalegi 1165 m. Berrendi 1354 m. Erondoa 1041 m. Errozate 1345 m. Ezkanda 1203 m. Latxaga 1204 m. Loigorri 1075 m. Mendilatz 1357 m. Mendizar 1323 m. Okabe 1466 m. Pettuberro 1096 m. Txangoa 1471 m. Urkulu 1419 m.
Plazer bat izan da. Batzutan bakarrik, bestetan lagunduta. Beti izan da atsegina leku hauetaz gozatzea. Bista ederrak. Eguraldia lagun. Nafarroako mendi hauetatik Euskal Herria ikustea, sentitzea, bizitzea.
Domeka Larrabetzun. Athleticen ajea eta pandemiak kalea girotu dute. Jendea asko dago eguzkipean. Hori Bai gaztetxean Nafarroatik etorritako Ibil bedi taldeak bi pase egingo ditu.
Lehen saiokoak atera dira gaztetxetik, eta badirudi pozik datozela kalean gora. Gaztetxera hurbildu, eta atoan bete dira aulkiak. Kantuan hasi aurretik txaloak. Hasi eta jarraian girotzen doa gaztetxea. Bigarren pase honetakoek kantuak ezagutu eta jarraitzen dituzte. Musikariak oso, baina oso motibatuta. Gazteak eta eskarmentu askokoak dira Ibil bedi. Bigarren lana aurkeztera datoz: Beltxarga beltza.
Konektatzen dute, bere musikak aire berri bat dakar. Ez dira betiko doinuak. Distortsio barik ere, gauza ederrak egiten dira. Kitarra elektrikoak, ondoan ditu bioliña, saxoa edo teklatua. Atzean erritmoa eta oinarria. Drum & bass. Sekulako konboa.
Eta espero bezala gaztetxe soinu atseginez bete dute @ibilbedi taldeko musikaritzarrek. Hau ederraren plazerra! BiBA Zu3k! pic.twitter.com/Mv6PLdqR5X
Itzela izan da kontzertua, eta bere zati bakoitza. Kantu bat bera ere ez soberan. Eta oroz gainetik sortutako atmosfera. Musikazaleek, musikariek, gaztetxe bat zelan girotu dezaketen domeka arrastiluntze baten. Mila esker Ibil bedi. Bidea sano garrantzitsua da. Segi errekak eta herrialdeak gurutzatzen, nostalgiari nostalgia eta gu gozatzen. Zorionak.
Etxean aspertuta nengoen. Mutikoak mugikorretik youtubeko gauzak pantailan ikusten erakutsi berritan, pantaila txikikoa egongelan ikusteko froga egin nahi nuen. Youtuben bilaketa egin eta pelikula lasai ikusteko. Ondo jezarrita edo etzanda, aukeran. Eta eskuak libre.
Le silence de la mer hautatu nuen, ezer ere jakin barik. Ez norena zen, ez nongoa, ez noizkoa. Frantsesez gainera, eta gaztelaniazko azpitituluak eskaintzen zizkidan tresnak berak. Ederto. Ikusten hasi, eta aproposa izan zitekela pentsatu. Aurrera. Pause asko sakatu barik.
Bitartean, pelikularen atsegina ikusiaz, sareari galdetu nion ea zer ikusten ari nintzen. Egilea, bertsioa, liburua, idazlea. Dena interesgarri. Dena zoragarri. Jean Brulleridazlearen liburu batean oinarritua. 1942an argitaratutako nobela labur bat, ipuina. Filmarekin jarraitu nuen, arras interesatua. Garaia, okupazio nazia, erresistentzia. Eta batez ere pelikularen planteamendua. Desobedientzia ekintza bat da isiltasuna bera. Gogorra. Etengabea. Itzela. Pelikularen ardatza. Protagonistetako baten bakarrizketak. Jarrera. Ikuspegia.
Filmak erabat harrapatuta,euskarari ekarriak atarian bilatu nuen J e a n Bru ll er idatzi, eta deus ez. –Zelan ez daukagu halako gauza eder bat euskaraz? pentsatu nuen. Eta pelikularekin gozatzen jarraitu. Amaierararte. Ederra. Ezin ederragoa. Gomendagarria.
Wikipediak pista gehiago irekitzen ditu. Bilaketaren xarma. Jean Bruller idazleak, Vercors ezizenarekin sinatu zituen lanak. Le silence de la mer ere bai. Eta bilaketa berriak egiten hasi nintzen. Eta hura ezustekoa, euskaraz badugu Itsasoaren isiltasuna. Birritan gainera. Ibon Sarasolaren itzulpena eman genuen armiarma.eus sarean, eta Booktegik, Josu Zabaletak euskaratutakoa pantailaratu zuen, Iban Zalduaren hitzaurrearekin.
Filma bukatu eta irakurtzeari ekin nion. Pantaila txikian. Eskuan, mugikorrean. Gozatuz. FR: Vercors (alias Jean Bruller) lors de la remise du prix liiteraire de laResistance
Gaur, Varcors idazlearen efemeridea da. Eta kontatzeko gogoa piztu zait. Gogoratzeko. Erresistentziako idazleari omenaldi txiki bat eta zuei proposamena. Irakurri eta ikusteko. Gozatzeko sikiera. Itsasoaren isiltasuna ederra delako. Orduan bezala orain. Erresistentzia ederra da. Desobedientzia ere bai. Eta kultura, zelan ez.
Hunkituta.
Dokumentala ikustean, eta are gehiago bukatzean. Rockumentala. Txantrea, Barricada, rocka eta beste borroka batzuk. Lekukotasunak, memoria,kantuak eta bizitza. Adiskideak, maitasuna, heriotzak eta haserreak. Bizitza, rocka. Kontatzeko modua.
Hunkigarria egin zait bart El Drogas dokumentala ikustea. Beti atsegin izan ditut Enrike Villarreal El Drogas eta bere hainbat proiektu musikal. Barricada zalea izan naiz beti. Amaiera enuen gogoko izan, enintzen azken boloetara joan. Enaiz damutzen. Orain El Drogas ikusteko gogoa daukat, banda eta lagun berri hauekin. Gauza askok gainezka egin didate dokumentala ikustean, baina film eder bat ikusitakoan bezala sentitu naiz amaieran.
Nire aberria Txantrea eta Arga erreka ziren
Gonbidatuak
Horrelako dokumental batean, ahots ugari entzuteak laguntzen du. Drogas bera eta bere sozia dira ahots nagusiak filmean. Baina Marino Goñi baten kontaketak erabat harrapatu nau. Nafarroatik egindako lana dela nabarmendu delako. Beste musiko batzuk agertzeak ondo egiten dio lanari: Rosendo, Fito edo beste batzuk. Bereziki atseginak egin zaizkit Mareako Brigi eta Gorka Urbizurenak. Gertukoagoak niretzat, sinesgarrienak.
Etxekoak agertzea asko eskertu dudan kontua da. Bere emazte eta bidailaguna. Seme alabak. Ilobak. Arreba edo alzeimerrak jotako ama. Etxe giroan egindako lana da. Maitasun handiarekin.
Drogak, lagunak eta beste etsai batzuk
Tipo irekia eta apala daDrogas. Morroi ona. Jatorra, hitz baten. Bizitzaren kontaketa honetan amorrua doinuetan isladatu du. Indarra musikari dario, eta bizitzaren pasarte ezberdinak bere kantuetan zelan islatu diren ederto baten agertzen da filmean ere. Musika pasarteak, bat egiten dute pelikularen erritmoarekin; gidoiaren -elkarrizketak- hariak ez du etenik, eta musika eta zuzeneko irudiek -izan mobilizazio gogorrak, izan poliziaren jarrera basatia edo zuzeneko kontzertuetako samurtasuna- edertu egiten dute filma bera.
Drogen pasartea egin zait gogorrena, ezezagunetakoa delako besteak beste. Farlopara engantxatua egote hori, ateratzeko erabaki kolektiboa. Bizitza berreraikitzekoa. Arrakastaren droga. Eta hortik aurrerako ikuspegia. Barricada taldekoen erabakia gogorra da protagonistaren ahotik ezagutzea. Baina ez du arrangurarik erakusten. Mina askatzen du. Kontatzearekin batera. Errelatoaren abantaila.
Lagunak ez dira etsai bilakatzen. Kontra egiten dioten arren, bidailagun hobeak aurkitzean datza irtenbideak. Eta aurkitzen ditu. Eta sekulako banda dauka aldamenean orain Enrike Villarreal Drogas-ek.
Ura eta harria
Argazki ona dauka lanak. Asko artxiboa da. Eta oso artxibo lan ona. Elkarrizketak edo zuzeneko irudiek pasarte handia betetzen dute. Baina badago film honetan irudi ederrik ere. Maiz musika errepidearekin lotzen da. Hemen errepideak basora garamatza, ur ertzera. Harriaren metafora baliatzen du Drogasek zenbait pasartetan. Eta ederra iruditu zait. Erreka maite du. Harria sentitzen da. Jaurtitzeko edo hondora betiko erortzeko. Bizitza. Rocka. Drogas.
