agit/prop
agitazioa eta propaganda
-
No other land | euskarazko azpitituluekin
No Other Land, Basel Adra, Rachel Szor, Yuval Abraham, Hamdan Ballal
Palestina, 2024, 92’
No Other Land dokumentalak Basel Adra palestinarra jarraitzen du, Masafer Yattako bere herria armadaren eraiste eta kanporaketen aurrean defenditzen saiatzen den bitartean. Istorioan, Yuval Abraham kazetari israeldarrarekin egiten duen lankidetzak bi munduren arteko alde handia erakusten du: Basel okupazioaren eta ziurgabetasunaren erdian bizi da, eta Yuvalek, berriz, askatasunez mugitzeko aukera du. Dokumentalak biek elkarrekin injustiziak salatzeko egiten duten ahalegina kontatzen du.
Gernika Palestina Herri Ekimenak bultzatuta, eta PALESTINAREKIN KONPROMISO BAT ekimenaren baitan, dokumentala lehen aldiz euskarazko azpidatziekin ikusteko aukera izango da. Azpitituluak aktibista talde batek sortu ditu auzolanean.
No other land dokumentala FILMIN plataforma euskarazko azpitituluekin. Sarrerak Tabakaleran
Azpitituluak.eus -
Berriz hemen
Gaur ere, bai, gaur ere Euskararen eguna da. Atzo ere izango zen agian, bihar izan daiteke. Baina gaurkoa, aspaldi, Telesforo Monzon eta Manu de la Sotak nazioarteko euskararen egun izendatu zuten.
Gaur bezalako egun batez, ez horren aspaldi, hasi nintzen blog honekin.
Egunotan, hamaikatxo gai otu zaizkit idazteko. Eta egunero, zeozertxo idazten dugun arren, beti ez dugu argitaratzen. Eta ez eginaren amorruz geratu ohi gara sarri.
Gaur idazteari ekin diot. Zirriborro gisa gorde, edo argitaratzea izaten da horrelakoetan kezka nagusia.
Gaurtik aurrera, beste molde batez… idazteari ekin, eta argitaratzen jarraitzeko asmoa daukat.
Jakin arren post hauek ez daudela bogan, joerak beste batzuk direla ezagututa, baina niri bost guzti horrek. Idaztearen plazera, eta irakurtzearena ez dia ahituko. Eta jarraituko dugu kezka sortzen, garatzen eta hedatzen.
Gaur, berriz hemen gaude. Euskararen egunean. Euskararen biharamunarekin. Gaur. Hemen. Berriz. -
Asko daukagu esateko, hitz egiteko, oraindik
Hasi besterik ez da egin Euskaraldia. Eta aurten negu itxurako udaberrian hasi da.
Tokiz kanpo harrapatu nau. Joan jinean. Aurreko edizioetan Larrabetzun egokitu zait, herriko lantaldean gainera.
Oraingoan Pirinioetan. Hemengo lantaldean banabil, baina beste bat da erritmoa. Hori beste baterako.
Eta nazio mailako ekimena izanik, batean eta bestean zer gertatzen den, zer mugitzen den irakurri eta bizitzeko prest. Aldaerak. Aldaketak. Egoera ezberdinak. Kudeaketa. Rolak. Izaera. Aukerak.Gogotsu ekimen nazional honekin
Hizkuntzak herrigintzan eragiteko aukera ematen digu. Herrigintza, naziogintza eta hizkuntza lotuta doaz. Ez beti baina. Hiztunak behar ditu hizkuntza batek. Jende bizia herriak. Eta gurean, bietan ahul gabiltzalakoan nago ni. Hizkuntza eta herria, herria eta hizkuntza ezin bereizi zitezkeela kantatu zuen Xalbadorrek, eta gero Mikel Laboak, eta belaunaldiz belaunaldi kantatzen dugu oraindik.
Eta horixe, Pantailaldia joan da… pantailak euskaraz nahi ditugula aldarrikatu eta jarri dugu praktikan, eta orain mihiari ekitea dagokigu. Kanpaina handiagoa, baina xede bera. Erabilpena. Eta gogotsu horretarako ere. Eta horrela, egunez egun, urteko egun guztietan tresna eraginkor bilakatu arte euskara, gure hizkuntza.
Dena esateko – eta hitz egiteko- daukagu oraindik.https://t.co/3U50QBky65 pic.twitter.com/V2hAYsZ12W
— gaztelumendi (@iPatxi) May 15, 2025
View this post on Instagrampost data:
Egunero, ariketa sozial honekin batera, gaztelumendi.eus blog honetan zerbait idazten saiatuko naiz. Gogoeta bat. Anekdotak. Irudiak. Saltsa apur bat. 11 egun dira, eta ea hamaika gogoeta, esaldi, ideia edo asmo batzeko gai garen. -
Kataluniara begira
Process-a hasi zenetik, denok ikasi dugu katalan apurtxo bat. Maizago joan gara hango kostaldera, diadetan parte hartzeko aukera izan dugu, eta joan etorriko bide ugari egon dira, kultur mailan, musikan bereziki, baina baita beste arlo askotan ere.
Independentziaren aldeko herri mugimenduak, ANC eta Omnium elkarteen inguruan hedatutakoak txundituta utzi izan gaitu bat baino gehiago.
Ez dugu horrenbeste maite izan ordea, alderdien mobida guztia.
Eta azken hauteskundeetan, independentismoak nagusitasuna galdu duela esan daiteke. PSC-k aspaldiko igoera nabarmenena. Bozetan eta aulkietan nagusi. Ciudadanos desagertu. Cup eta ERC-k beherakada nabarmena, eta Juntsek gorantz. Lehen indar independentista. Baina PSCren atzetik.—-> gogoeta / reflexió #cat pic.twitter.com/cse6lHkBWA
— gaztelumendi ???? ???? (@iPatxi) May 12, 2024
Vicent Partal-en baikortasuna
Irakurri ditut azterketak, gogoetak, txioak eta bestelakoak. Baina Vicent Partal, vilaweb atariko zuzendariaren baikortasunak txundituta utzi nau. Urrirako berriro hauteskundeak espero ditu, eta independentziazaleen gorakada aurrikusten du. Espabilatuko dutela nonbait.
???? La partida no s’ha acabat: eleccions a l’octubre amb un independentisme molt renovat
Editorial de @vpartal https://t.co/gVR6iETmsOhttps://t.co/gVR6iETmsO pic.twitter.com/VZzUBywJNZ
— VilaWeb (@VilaWeb) May 13, 2024
Ondorioz
Alderdiak, herri mugimenduak, independentzia… korapiloa askatzeko gogoeta egin beharko da. Dinamika nola piztu, eta horren hurbil izandako lorpenak nola berreskuratu.
Parlamentua eta gobernu berriaren osaketa. Badirudi Puigdemont aurkeztu aurkeztuko dela, eta ERCrekin aski luke gobernatzeko, gehiengo nahikoarekin, eta zailtasun batzuekin.
ERC-k giltza dauka. Illa president egiteko edo Puigdemonten proposamena aurrera ateratzeko. Azken aukera hau denbora irabazteko interesgarria izan daiteke. Eta alderdi abertzaleak suspertzeko. -
Hemen hasi zen dena
Mende hasierarekin, blogintza izan zen Internet berriko aurrerapen handienetako bat. Norberak nahi zuena idatzi, adierazi eta argitaratzeko aukera. Blogak ezagutu genituen. Frogatu. Eta sarean abiatu. Plataformak sortu ziren, eta gerora pertsonalizatzen joan gara.
Garai hartakoa da nire lehen bloga. Abenduaren 3an abiatu, eta azokan zehar idazten eta kontatzen. Zirikatzen eta hausnartzen. Eta hedatzen.
Isil isilik daude asko, sare sozialen eztandaren ostean. Ziklikoa da dena. Baina interesgarria ere bai, garai bakoitzean nola jokatzen dugun aztertzeko.
Urteurrenetan akordatzen gara egin genuenaz, izan ginenaz. Eta nostalgia ez dakit, baina berriro ekiteko gogoa ez da izugarria izaten.
Badira, blogari fermuki eusten diotenak. Nire begirune osoa. Blog pertsonal/kolektiboari eutsi ezinik, oraindik wordpress ia egunero baliatzen dut, lan kontu eta bestelakoetan. Izugarrizko tresna da. Eta 20 urteotan, hobetzen baino ez da joan. Hautu ona egin genuen hasieran bertan.
-
Idazten, frogatzen, saiatzen….. bat ez da nekatzen
Aspaldian ez diot astindu askorik eman blogari. Izan ere, gero eta gehiago, sare sozialetan ematen dugu denbora gehien. Baina haizeak daramatza berbok. Eta ia ezer ere ez da geratzen gero.
Blogak ez daude modan, badakigu. Baina idatzi eta irakurtzeko hor daude beti. Bilatzaileetatik erortzen gara batzutan blog interesgarrietan, edota zerbait zehatza nahi dugulako ari gara informazioa bilatzen. Sakonagoa. Landuagoa.
Gaur, basoan oinez ari nintzela blogerako hiru lau gai etorri zaizkit. Baina ez diet heldu. Baina heldu beharko nieke.
Hasteko, uger apur bat kendu diot erabat herdoildu aurretik. Eta gero gerokoak. -
Txillardegi
Txillardegi idazle, pentsalari, euskaltzale, pianista, injeniari, aktibista eta kronista euskaldunak utzi gintuen duela 10 urte. Beti miretsi izan dut Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi. Beti.
Oso gaztea nintzen, egin egunkarian Exkixu liburuaren berri izan eta nobela irakurri nuenean.
Asko gustatu zitzaidan. Eta bere pentsamenduarekin bat egin nuen. Eta gerora, beti jarraitu izan dut bere ibilbidea, lana, pentsamendua, idatziak eta abar… Kritikoa izatean zekien, euskaldun moduan aritu zen mundu osoan, euskaltzalea, independentista sutsua, pertsona argia, eta bere ideiak argi adierazten zituena.16 edo 17 urte izango nituen #egin egunkarian #Exkixu nobelaren berri izan eta irakurri nuenean.
— gaztelumendi ???? (@iPatxi) January 14, 2022
Etxeko gazteentzat eskuratu beharko dut berriz ere, niri sortu zidan lilura eta irrika sortuko ote dien frogatzeko edo. #Txillardegi zalea izan naiz beti, beti. pic.twitter.com/AjynNEyDTD
Omenaldia Durangon
Gazteak ginen, baina erreferentea zen askorentzat. Eta Euskal Herriko gazte mugimenduaren baitatik, orduko gazte erakunde gogorren aldamenetik, gerizpetik omenaldi bat antolatu genion 1998ko Durangoko azokan. Omenaldi xume bat. Baina berak oso eskerreonez hartu zuena, guk berarentzako baino hitz hobeak izan zituen berak gazteentzat. Borrokan jarraitzeko. Bi hitzetan. Eta ulertu gura izan genion, ikasten jarraitu beharko genukeela, saiatzen, euskalduntzen eta berreuskalduntzen, borrokatzen eta kritikoak izaten. Eredu zen, eta eredugarriago gure ondoan ezagutu genuenean.
Gazte kultur gunea asmatu genuen orduan. Eta azokan ere egon ginen. Fantzineak, egutegiak edota agendak saltzen. Eta omenaldia egin genion. Eta Mattin marrazkilariaren irudia oparitu genion kuadro apal baten.
Txillardegi idazlea Euskal Herrian Euskaraz, Euskara batua, ETA, Altsasuko mahaia, Egunkaria edo beste hainbat ekimen garrantzitsuetako partaide, sortzaile, asmatzaile izan denak merezi du omenaldi sendo bat bere herrian. Eta uste dut, herritarron artean, euskaltzaleen baitan… baduela onespenik eta omenaldi jatorrik. Ofizialki gehiago saiatzen dira ezkutatzen, zailtzen, beldur direlako, gai ez direlako, inkopententeak direlako azken finean. Hizkuntzari eta literaturari egindako ekarpena eskertzeko modurik zintzoena, bere lanak irakurtzea izango da ziurrenik. Txillardegi liburutegiaren alde egingo dugu, baina Txillardegiren lanak liburutegitik jaso eta irakurtzea bai izango litzatekela iraultzailea. Gaur, Txillardegi idazle euskalduna gogoratzeko eguna dela uste dut. Eta, bihar ere bai.1998an zela gogoratzen dut, Durangoko azoka garaian
— gaztelumendi ???? (@iPatxi) January 14, 2022
Berbaro tabernaren ondoan
omenaldi polita egin genion orduko gazteok #Txillardegi handiari.
Gurekin pozik aritu zen eta Mattin marrazkilariaren irudia oparitu genion. pic.twitter.com/Cn3v67Xc5MJose Luis Alvarez Enparantza #Txillardegi
— ARMiARMA.eus (@armiarma) January 14, 2022
Bere bizitza, bere liburuak, aipamenak, liburuak osorik, loturak eta kritikak:https://t.co/ka33PS7a9V pic.twitter.com/KvQ87YdvUY -
bidea garrantzitsua da
Domeka Larrabetzun. Athleticen ajea eta pandemiak kalea girotu dute. Jendea asko dago eguzkipean. Hori Bai gaztetxean Nafarroatik etorritako Ibil bedi taldeak bi pase egingo ditu.
Lehen saiokoak atera dira gaztetxetik, eta badirudi pozik datozela kalean gora. Gaztetxera hurbildu, eta atoan bete dira aulkiak. Kantuan hasi aurretik txaloak. Hasi eta jarraian girotzen doa gaztetxea. Bigarren pase honetakoek kantuak ezagutu eta jarraitzen dituzte. Musikariak oso, baina oso motibatuta. Gazteak eta eskarmentu askokoak dira Ibil bedi. Bigarren lana aurkeztera datoz: Beltxarga beltza.
Konektatzen dute, bere musikak aire berri bat dakar. Ez dira betiko doinuak. Distortsio barik ere, gauza ederrak egiten dira. Kitarra elektrikoak, ondoan ditu bioliña, saxoa edo teklatua. Atzean erritmoa eta oinarria. Drum & bass. Sekulako konboa.Eta espero bezala gaztetxe soinu atseginez bete dute @ibilbedi taldeko musikaritzarrek.
Hau ederraren plazerra! BiBA Zu3k! pic.twitter.com/Mv6PLdqR5X— gaztelumendi 📢 (@iPatxi) April 18, 2021
Itzela izan da kontzertua, eta bere zati bakoitza. Kantu bat bera ere ez soberan. Eta oroz gainetik sortutako atmosfera. Musikazaleek, musikariek, gaztetxe bat zelan girotu dezaketen domeka arrastiluntze baten. Mila esker Ibil bedi. Bidea sano garrantzitsua da. Segi errekak eta herrialdeak gurutzatzen, nostalgiari nostalgia eta gu gozatzen. Zorionak.Dena bukatu da.
Itzela izan da, milaesker @ibilbedi
Aurrera @horibai23!!
Larrabetzuko gaztetxea
bizirik eta zutun!k pic.twitter.com/xIRrfFutip— gaztelumendi 📢 (@iPatxi) April 18, 2021
-
Adierazpen askatasunik gabe | Demokraziarik ez!
#arteaPabloHaselekin
Raperoen, txiolari, kazetari eta kulturaren eta artearen ordezkarien kontrako jazarpena, etengabea bilakatzen ari da. Artista eta sortzaileak adierazpen askatasunaren eskubidea baliatu baizik ez du egiten bere lanean.
Gauzak horrela, Espaniar Estatua da, abestien edukiengatik artista gehien errepresaliatu dituen herrialdeen zerrendako lehenengoa. Une honetan, Pablo Hasel kantariaren kartzelaratzearekin, Turkia edo Marokorekin parekatzen ari da, han ere hainbat artista dauzkate giltzapean estatuen gehiegikeriak salatzeagatik.
Pablo Haselen espetxeratzeak nabarmenago agertzen du Estatua eta bere erakundeen gehiegikerien kontrako salaketa egin dezakegun artista eta pertsonaia publiko guztien gainean daukagun ezpata.
Egoera hau nazioartean hedatzea funtsezkoa da; besteak beste bizi dugun egoeraren berri emateko. Pablo Hasel espetxeratu dezaten uzten badugu, bihar gutako edozeinen kontra etorriko dira, horrela disidentziaren ahots guztiak itzaliz, pixkanaka.
Hau sinatzen dugunok, arte eta kultur munduko ordezkari gisa, Pablo Hasel sustengatzeko elkartu gara, bere askatasuna eskatu eta Zigor Kodean horrelako delituak ezabatu daitezen eskatzeko, izan ere eskubideak murriztu baizik ez dutelako egiten; adierazpen askatasuna ez ezik, ideologia askatasuna, edota askatasun artistikoa.
Zure atxikimendua helbide honetara bidali: llibertatpablohasel@gmail.com
ADIERAZPEN ASKATASUNIK GABE DEMOKRAZIARIK EZ
(Manifestua euskaraz)
Zure atxikimendua helbide honetara bidali:
llibertatpablohasel@gmail.com@LlibertatHasel – @PabloHasel #ArteaPabloHaselekin pic.twitter.com/bVEIwqg4gC— Fermin Muguruza (@muguruzafm) February 4, 2021
-
Plateruena, XXI. mendeko kulturgintza berri baterako oinarri
Kooperatibaren amaiera
Orain arte ezagutu dugun Plateruena kudeatzeko ereduaren amaiera ekarri du bart ezagutu genuen albisteak. Plateruena desagertzea.
Egoera ekonomiko larriak, ekarri du kooperatiba desagertzera eramateak. Langile eta bazkideen batzarrak erabaki du.
Eta langile/bazkide/kulturgile/ekintzaile kooperatiba horretan eredu izan da. Sortu zen momentutik bertatik.
Eta gardena izan da azken unean ere.
Anboto Durangoaldeko agerkarian informazioa zabaldu zen lehen unetik, eta Igor Elortza bertsolari durangarrak ere datuak jarri zituen sare sozialetan, aspaldiko isiltasuna hautsiz twitter sarean. Biak ala biak, eskertzeko modukoak.Durangoko Plateruena eraikitzeko eta azpiegiturak mantentzeko, 1.405.000 euro behar izan dira, guztira.
% 44 norbanako edo eragileek jarri dugu.
% 29 Plateruenaren jardunak.
% 20 Berbaro euskara elkarteak.
% 7 utziko dugu finantza erakundeei ordaindu barik.— IGØR (@ielortza) September 30, 2020
11.000tik gora izan gara Durangoko Plateruak: bazkideak, langileak, boluntarioak, artistak, antolatzaileak, etab.
Zorionak eta eskerrik asko zilargin guztioi!
— IGØR (@ielortza) September 30, 2020
20 urteko ibilbidea. Berbaro hura gogoan
Durangoko alde zaharrean kokatuta zegoen Berbaro taberna ezagutu zuenetakoa naiz. Orduko kontzertuak gogoratzen ditut. Giroa. Gorakada. Gogoa eta ilusioa. Gertutik ezagutu nituen tabernari eta kudeatzaile boluntarioak. Eta beraien eredu berritzailea. Gehiago egiteko gogo hura.
Plateruena proiektua sortu zen gero Hutsetik. Huts hutsetik… ilusio ikaragarriarekin. Auzolanaren zentsu pratikotik. Inplikaziotik. Zabaltzetik. Bilbon funtzionatzen hasi zen ereduaren bidetik. Eta lan asko. Asko. Eta euskal kulturak ikusgarritasun, pratikotasun eta dinamika foko berri bat piztu zuen beste eskualde baten. Ekonomia, kultura, herri mugimendua, dinamika soziokulturala… eredugarri. Durango, urte osoan kulturaren erreferentzia. Nazionala. Lokala.
Bidea -baina- ez da amaitzen
Etena dator orain. Ezina. Ekonomikoki. Kultur zikloa oso ondo bete du Plateruenak. Fase ezberdinak izan ditut, prozesu ezberdinak. Baina eredugarri.
Igor Elortzak publikoki emandako datu hoiek kudeatzea zailagoa izango da kultur programazio eta produkzioa sustatzea baino, bistan denez.
Baina Plateruena espazioaren beharrizanak bere horretan jarraitzen du. Beharra dago, eta espazio hori edukiz, kulturaz eta jendez nola bete berrasmatu beharra dago. Hemen eta orain. Beste behin.
Lokalaren jabetza -duela 20 urte baino askoz balio gehiagorekin, bidenabar esanda- Durangoko udalarena da. Plateruena kooperatiba -eta bere zorrak- desagertu egingo dira.
Eta pliego berri bat, eredu berri bat, kafe antzoki berri bat bersortu beharko da hemendik laisterrera. Eta horrek ematen dit baikorra izateko esperantza. Orain arte ikasi den guztiak ekarri dezakela Durangorako alternatiba berri eta on bat. Behar beharrezkoa.
Antzokien eredua: Ostalaritza eta kultura
Bilboko kafe antzokia sortu zenean, eztanda egin zuen gure kulturgintza osoak. Eredu eder bat sortu zen Bizkaiko hiriburuan. Hiria, gaua, kultura, hizkuntza, ostalaritza… funtzionatzen hasi zen. Lehertzen. Ikaragarria izan zen hastapena eta osteko garapen guztia. Eredu berri bat kulturgintza osorako. Euskaratik abiatuta gainera. Hiriaren basamortua. Panorama kulturala -batipat musikala- gogor astinduz.
Eta hainbat kafe antzoki sortu ziren han hemenkda. Ondarroa, Elgeta, Durango, Bermeo…. eta proiektuak ere ugari, han hemenka.
Itsasoa baretu da. Hainbat ekaitzaldi izan ditu. Bilbokoa, gaur gaurkoz itxita dago COVID 19 gaitzaren erdian. Noiz zabaldu ahal izango duen zain gaude guztiok. Besteen garai onenak joan ziren.
Ostalaritzak sustengatu behar izan du kulturaren zama. Eta egiturarena. Langileak. Lanpostuak. Egunak ta gauak. Inbertsioak. Krisiak bata bestearen atzetik, eta azken pandemiarena… itzela.
Publikotik haratago, ez dago beste eredu iraunkorrik?
Gure herrian egitura publikoetatik landa, instuzioetatik haratago, hainbat eredu landu izan dira. Baina orain eredu hauen iraunkortasuna bilatu behar da. Ekonomikoa batipat.
Kulturgintzan egin den ekarpena izugarria izan da. Ekonomian ere ez dira txarto ibili ahal izan duten luzaroenean.
Baina agian eredua ahitu da. Soziala, kooperatiboa, partehartze publikoa, ehun sozialaren babesa, kulturgintzaren inplikazioa.. oraindik formulatu beharra dago. Berrasmatu. Eta ekin.Durangok eta Euskal Herriak berrasmatuko dute Durangoko Kafe antzokia, #plateruena.
Herrigintza.
Kudeaketa eta sustengu modu berriekin, udalgintza inplikatuz. Lorpen eta eredu berriak.
Aurrera! pic.twitter.com/e40VEDKp9D— gaztelumendi 📢 (@iPatxi) September 30, 2020
Unai Iturriaga Euskadi irratian: Orain arte heroi batzuek mantendu dute kulturaren ikusgarritasuna
KULTURGINTZA / EUSKALGINTZA:
📌 Durangoko Udalak balioan jarri nahi du @plateruena Kafe Antzokiak herrian eta haratago utzitako ondarea:âž¡ï¸ https://t.co/vdhIfcaL1G#GarenaEginez pic.twitter.com/z6e4iv4ODT
— Durangoko Udala (@DurangokoUdala) September 30, 2020
Durangoko Udalak hausnarketa prozesu bat hasiko du herritarrekin eta eragileekin, "etorkizunean Plateruenaz gozatzen jarraitu ahal izateko". https://t.co/FotaJXAqZq pic.twitter.com/mMEn7tIfsA
— anboto (@anboto) September 30, 2020
