-
Gazteak sarean territorio libre propioak sortzeko gai dira
#faceguk
Heldu da Prest! aldizkaria etxera. Hilero bezala. 150. zenbakia osatu dugu honetan.
Eta hasieratik komunikazio proiektu xume eta herritar honetan murgildurik gabiltzanontzat, guk eta gure lagunek borondate onenarekin idatzitakoa gure etxeetako buzoietara heldu eta jasotzea, pozgarria izaten da.
Azken ale honetarako Koldo D. Bizkarguenaga elkarrizketatu nuen, facebook bidezko elkarrizketa izan genuen.
Faceguk, sare sozialak eta euskal identitatea ikertu dituzu. Zerk eroan zaitu horretara?
Euskal gazteek eurek. 2009an gazte koadrilen inguruko ikerketa egin nuen eta eurek esan zidaten gaur egun Internetekin geratzeko beharrik ez zutela. Hari horretatik tiraka hasi nintzen.Tiraka hasi, eta ze ondorio nagusi atera duzu?
Euskal identitatea egun ez dela soilik lurralde geografiko batean eraikitzen. Nazio identitatea lur eremu bati atxikita egon da, baina Interneten egonkortzearekin beste territorio bat dugu.Internet diozu baina batez ere sare sozialak eta facebook aztertu dituzu, ezta? Zergaitik?
Euskal identitatearen eraikuntza aztertu nahi nuen, horretarako harreman sozialetan zentratu nintzen eta online sare sozialak dira hauek bultzatzen dituzten plataforma nagusia. Datuen arabera, Facebook da hauetan erabiliena eta hor murgiltzea erabaki nuen, gazteek zer egiten zuten eta euskal identitatea nola eraikitzen zuten aztertzeko.Zeozerk harritu zaitu? Zer deskubritu duzu ikerketarekin?
Bufa! Ikasketa prozesu polita izan da: unibertsitatea eta bere harremanak ezagutzeko, beste Herri batzuetan egindako ikerketa-egonaldietan beste errealitate eta egiteko moduak ikusteko.
Ikerketa zehatzari dagokionez, maiz gizarteari hitza eman behar zaiola esaten den arren, gizartea entzun behar dela. Ondorio asko, parte-hartzaileek eurek atera dituzte eta.Eta zure ustez, zein da sare sozialen eragina gaurko gazteen artean, euskal identitateari dagokionez? euskaldunago? espresiorako bakarrik…. zein da sareon erabilpena?
Batetik, kalean aurkitzen ez duten espazio bat dute gazteek onlñine sare sozialetan. Espaizo pribatu bat. Baina hau, kontrolpeko espazioa dela ez dute ahazten, horregatik, euskal identitatea eraikitzeko zenbait modu auto-ukatzen dituztela esan zidaten.
Kontrolpeko espazioetatik territorio propioak sortzeko aukera dagoela azaldu zigun sarrionandiak “euskara da gure territorio libre bakarrarekin”. Sarean ere antzeko zerbait gertatzen dela deritzot: gazteek kontrolpeko espazio batean territorio libre propioak sortzeko gai baitira.
Zuk ere, ikerketa hau gauzatzeko buru belarri aritu beharko zenuen sarean…
Asko ikasi duzu horretaz?
Guztia. Izan ere, ikerketa hasterakoan ez nuen Facebook konturik. Horregatik, kontua sortzean Euskal Herriko hainbat aditurekin bildu niintzen, ikerketaren nondiknorakoak finkatzeko asmoz. Facebookeko erabilera ikerketa parte hartu duten gazteen bidez ikasi dut. Eta ikasketa prozesu hau Tesian txertatzen saiatu naiz gazteen testigantzak zuzenean sartzen.
Eta orain, behin ikerketa bukatu eta aurkeztuta, ezberdina al da zure jarrera eta zeregina sare sozialetan? Zelan bizi dituzu egun?Ikerketan parte hartu zuen gazte batek Facebook lagunentzako eta Twitter lan kontuetarako erabiltzen zuela esan zidan. Bere bidea jarraituz, horrela erabiltzen saiatzen naiz. Are gehiago, uda osoa ia Facebooken sartu gabe egon naiz. Beraz, hauetatik apur bat aldentzen ari naiz, distantzia hartzen edo.
Eta gazte mundutik haratago, uste duzu sare sozialek badutela eraginik nazio identitatean, naziogintzan?
Erabat. Bai dimentsio sozial zein politikoan. Euskal identitatea eraikitzeko beste tresna batzuk eskaintzen ditu Internetek (argazkiak, bideoak) eta batez ere beste espazio bat (lehen aipatutako muga geografiko gabeko territorioa).
Eta aurrerantzean, zure ikerketa eta irakakuntza esparru izango da sarea? Ala beste zeregin edo eginkizunetan zabiltza egun?
Sarea eta euskal identitatea. Bietan jarraitu nahiko nuke. Sarea gure artean gutxi ikertu den espazioa izanik oso interesgarria iruditzen zait. Baina nire motibazioa euskal identitatea eta honen eraikuntza izanik, honekin jarraitu nahiko nuke. Aurtengo kurtsoa Tesitik ondorioztatutakoak dibulgatzeko eta eztabaidatzeko hartuko dut: bai artikulu zientifikoak idazten eta bai blogari lanetan. Oso kurtso polita izan daiteke.
Eta etorkizuna zelan ikusten duzu, bi esparruotan?
Ekonomistek esaten ohi dute aurreikuspenak oso zailak direla eta are gehiago etorikzunari buruzkoak badira
Azken hamarkadatan euskal identitatea Haiek batzuei begira (bereziki estatu espainol eta frantsesari begira) politikoki eraiki dela uste dut. Gaur egun, talde barneko harremanak eta sinboloak indartzea garrantzi berezia dutela ikusi dugu Tesian. Gainera, euskal identitateari kutsu politikoaz gain (batez ere kanpotik egindako irakurketa da hau: identitate espainola eta frantsesa “normala” den neurrian, euskalduna politikoa besterik ez da eurentzat), kutsu sozial eta kulturala aitortzen ari zaio. Etorkizunean euskal identitatearen eta gizartearen etorikzuna dimentsio sozial eta barneko erreferenteak indartzean datza
Interneti dagokionez, ordea, honen inguruan asko ikertzeko dago gure Herrian. Izan ere, beste leku batzuetan (Bartzelonan, Oxforden edo Buenos Airesen kasu) gai hauek aztertzeko laborategiak eta behategia dauden arren, Euskal Herrian ikerketa espazio ia ezagutu gabea da. Etorkizuna beraz, honen inguruko ikerketak bultzatzean egon daitekeElkarrizketaren bertsio digitala URIOLA.info atarian.
-
Patakon astoa eta biok telebistan
Bart Jon Artanok ETBko nagusiak aztoratu ditu, erreportaia eskaini die albistegietarako. Eta hona etortzekoak dira grabatzera. Askizura.
Nik neure aldetik, modu naturalenean azaldu asmo diet nire bidaia.
Etorri dira kamara eta Jon. Askizun, Serorategi txakolindegiaren aurrean hasi gara grabatzen. Oinez jarraitu dugu. Mahasti artetik oso plano onak daude atzean itsasoak lagunduta. Politak irudiak. Ederra eguna.Galderak hemen, eta erantzunak hor. Astoa txintxo txintxo. Aske. Geldi. Mugitu. Nik baino hobeto hartu ditu toma guztiak. Euskaraz egin dugu elkarrizketa, eta antza kate bietan ematekoak dira. Eguerdiko albistegirako heltzea du helburu Artanok. Lortuko du. Kazetari handia da.
Guk gure bidean jarraituko dugu, lasai. Gaurko etapa laburra prestatu dut. Askizu gainetik Meagara heldu, mahasti artetik, eta handik Elkanorantz. Zarautz gainean dagoen Aiako auzoa. Txatxarrora heltzekok Joritz elkartuko zait bidean. Leire eta Asierren etxean egin dugu hitzordua. Egun bat beranduago nator, baina arrasti guztia libre hartu behar dut. Atsedena. Oraindik hartu ez dudan lehen bainua izango dut sari, zorte apur batekin Zarauzko hondartzen.
Barikua. 5 egun jadanik oinez. Nekea eta ilusioa uztartzen dira kresala, mahatsa eta gure izerdiarekin.Gaur egun Euskal Telebista
Nik ez dut telebista ikusi, baina heldu zaizkit mezuak. Horrela agertu da eguerdiko albistegi nagusian. Mila esker Jon.ETB 2 Teleberri
-
Gipuzkoako kostaldea
Osteguna. Abuztuak 7. Gipuzkoako kostaldea
Izarpe aterpean gogotsu jaiki naiz ni. Literan lo egiteak, dutxak, ondo afaltzeak, jendearekin berbaz egoteak.. inguru giro honek mesede egin dit. Ondo gosaldu, astoa prestatu eta prest naiz bidean behera egiteko. Kalbariotik Debara ia dena aldapa behera dela esan daiteke. Eta lehenengoz itsasoaren altueran egongo naiz laister. 0 metrotara. Itsasertzean.
Tipi tapa, abiatu gara Debarantz Patakon eta biok. Mutriku herria bera ez ikusteak pena apur bat eman dit, baina bidaiariak prest egon behar du beti aurrera egin, eta atzean leku paregabeak uzteko. Bide honek hala ere, errepidez eta herriz ezagutzen ez ditugun mila txoko eta leku eder erakutsi dizkit.
Deba
Deba erreka gainetik igaro, eta herria zeharkatzen nabil ostegun goiz lasai batean. Hondartza ondoko kresala heldu zaigu. Eta kostaldeko bidea egiteko irrikaz gaude biok. Baserri, baso, mendi artetik, itsasertzeko paisaiak ditugu orain egun batzutarako.Debatik Itziarrera bidean #GR121 hartu dugu. Itsasertzetik jarraitzeko gogoa dauka #Patakon astoak pic.twitter.com/3MhrRoDw5U
— gaztelumendi.eus (@iPatxi) August 7, 2014
Itziarrerako bidea hartu eta berehala ekin diogu kostaldeko GR ezagunari. Polita behar du bide honek. Hasi gara… baina laister zailtasunak. Oinez bai, baina lau hankakoak ibiltzeko moduko biderik ez dago hemen. Zama ere jausi zaigu halako batean… eta buelta eman behar izan dugu. Eta Itziarreko errepidea hartu dugu; ez Donejakue ez GR…. ze krixto!
Beti ez da asmatzen. Eta bidez bide, asfaltotik, autoak, kamioiak, motoak eta bizikletak abiada bizian jaisten diren errepide honetan gora goaz astiro astiro, ahal dogun moduan. Portua da. Gogorra guretzat. Ezkerretik goaz oinez goazelako, eta arriskuetan txikiena izango delakoan. Gasolindegitik pasa eta argazkiak egiteko umorea daukagu oraindik. Goratsoago atseden hartzeko taberna dago. Hor gelditu gara. Hor egin dugu atseden.Itziar
Astoari zama arindu, eta tabernara sartu naiz, garagardo, pintxo eta prentsari errepaso bat egitera. Bertakoek umorez hartu dute gure bidaia. Eta lehenengo erosleak suertatu zaizkio gure astoari. Asko balio duela esan diet nik. Umoretsu. Enago ezer saltzeko.
Hamaiketakoaren ostean, barriro martxan.
Badira egun batzuk Patakon txaka txaka kordel barik dabilena. Bardin neure aurretik zein atzetik. Eta horrela ikusita, hain mantso, hain esaneko… ea emea den galdetzen dute abereen gainean zeozer dakitenek. Ezetz nik. Ar gaztea dela. Eta zikiratua ote den galdetzen dute ostera; ezetz nik, kapatu gabekoa dela. Eta potro eta guzti, txintxoa eta lagun onak garela biok. Hori ere ikasi dut Patakonen ondoan. Ikasten ari naiz.Itziar igo dugun bezala, beheruntz ere egin dugu apur bat. Dexente. Baso bide batetik sartu gara, baina okerreko bidean goazela konturatu naiz, A8 autopistaren gainetik.. autopistaren ondora heltzean….. inguruko etxe baserrietan inor ez. Eta atzera buelta.
Elorrixa
Bide ondoko jatetxe batean galdetu, edatekoak hartu eta bokata bat enkargatu dut. Hamaiketakoa oraindik ahoan, enaiz gose. Geroko utziko dut. Basomutil batzu bazkaltzen ari dira. Eta gutxi gora behera jakin dute esaten nondik joan behar dudan. Eta bai, bide aproposa hartu dut. Erromesak hemendik etorri bide dira. Eta oso baso ederretan sartu naiz Itziarreko lurretan. Handia da Itziar hedaduraz, eta gaur bertako paraje asko ezagutzeko parada izaten ari naiz.
Berriz gurutzatu dut N634 errepidea. Baina oraingoan Elorriaga auzorantz egin behar dut. Gorantz dela baino ez dakit. Elorrixa esaten diote bertokoek. Eta gora egin dugu… beste bi kilometroz edo. Aldapa latza. Bizikletan ez dakit igoteko gai izango nintzatekeen. Eta autoek ere ez dute martxa askorik eroango errepide honetan gora.
2:km igo ta igo jardun ostean lotu barik heldu gara Elorrixa gañera. Hemendik itsasoa ikusten da #Patakon pic.twitter.com/I8T2pKZyDB
— gaztelumendi.eus (@iPatxi) August 7, 2014
Baina ekinez, lotu barik… iritsi gara Elorrixara be. Taberna bat. Gerizpea. Txinbo batzuk. Eta tortilla bokata eder bat daukat zain. Piperrak ere jarri dizkidate. Itxura itzela dauka. Eta ti ta baten ahoratu dut. Astoari ere eman dizkiot bereak. Eta inguruko belarrari be ez dio ezetzik esan. Atseden apur bat hartu eta inoiz ezagutu gabeko bideetatik jarraitzen dugu. Eta hor goragotik itsasoa be ikusten da. Itzela da leku hau. Natur babesgunea da, Zumaiako geoparkearen eremu da orain… baina sasoi batean hemen be zentral nuklearrak eraikitzekoak honen parean.
Atseden leku, asteburuetako merendero eta udako esparru ederra da hau. Eta gaur be jende asko dago. Urolaldekoak dirudite berbetagaitik. Eta ni nire astoagaz landa artetik estartarik estarta bidea egiten. Iturrira hurbildu. Ura. Inguruan argazkiren bat egin… eta kosta ertzetik Zumaia behar duen leku horretarantz.Atzean geratu dira Mutriku, Deba, Itziar… eta orain Kantauri itsasertza hemendik ikusten dut. Harago daude Ondarroa eta Lekeitio be….eta beste aldera begiratuta Zumaia, Getaria, Zarautz behar duena… eta Lapurdiko kostalderaino. Egun ederra gure geografiari begirunez so egiteko. Baina guk aurrera ein biu Patakon! Eta hor goaz baserri auzo, landa, behi etxalde eta kresal/belar usain artean Zumaiarantz. Lekutan dago antza. Gero eta nekatuago. Ezkerreko belaunean min hartu dut. Nekea izango da. Eta erdi errenka noa aldapan behera. Pausu bakoitza luzea egiten zait.
Laugarren egunean hasi naiz nabaritzen kilometroak. Ez dakit noraino helduko naizen… eta gauzak ondo agian Zarautzeraino heldu beharko nukeen… baina enago ni trote handietarako.
Zumaia
Heldu da naiz Zumaiara. Gurutzatu dut udatiarrez lepo dagoen lehen herria. Arrastia da. Eta jendeak apur bat harriduraz begiratzen du. Nekeak ez du etsipenik sortu nigan… baina egoerara egokitu beharko dut. Zumaian nago. Nora noa? Non egin dezaket lo? Zelan ekin hurrengo egunei?
Zumaian parke batean gelditu naiz, bape lotsa barik. Astoa ondoan daukat eta leher eginda nago. Zarautzera deitu dut, aterpe bila. Askizura joango naiz. Hango aterpean ez dago lekurik. Baina hara nahi dut. Lagun batek baserria dauka bertan. Eta azkenean lortu dut beragaz berba egitea. Joateko lasai. Getarian Elkanoren lehorreratzea dago eta ezingo da gauerarte bera be Askizura heldu. Lehenago helduko naizela ni. Salbatu dut gaurkoa. Zumaiatik txiri txiri Askizura eta kieto. Helduko naiz zelan edo halan.Zumaian Jon Artano gurutzatu dut. Korrika zihoan. Eta astoa eta biok ikustean buelta eman du. Berbetan hasi gara, eta biharamunerako telebistarako gai egokia izan daitekela ihardetsi dit. Ez diot nik bainarik jarri. Badakit jakin gaiak ematen duela. Kazetari handia da bera, eta informatiboetan ari da aspaldion. Telefonoak trukatu ditugu, eta gauean edo biharamunean berba egiteko geratu gara. Beste barik.
Askizu
Nahikoa eta lar gaurkoz. Asmatu dut bidea ere. Eta ondo joan naiz urrean. Gogotsu laister nintzen Azkizuko eleizaren ondoan, Serorategi baserri aurrean. Atzean utzi ditut Zumaia, Elorrixa, Itziar, Deba eta Mutriku. Euskal kostaldea, Geoparkea eta ostantzekoak. Lasaitu ederra hemen, Askizuko iturriaren ondoan.
Patxada ederrean nago hemen. Max etorri da gero, eta etxeko kontuak azaldu dizkit. Eta makailo ederra eskaini dit afaltzeko. Eta Xotei txakolina zein sagardoa aukeran. Afaltzeko sagardoa gaur. Txakolina neugaz eroangot. Afalostean. Gabon. Lo lehertzeko garaia.
-
Bizkaitik Gipuzkoara
Asteazkena. Abuztuak 6, MARKINA
Goizean goiz esnatzen da hemen jendea. Erromesak egunsentiko oilarren batek esnatzen ditu antza. Arrapalada baten badoaz hurrengo etapa egitera, eta kontua da zeinek arinago egin orduan eta lehenago heltzen direla hurrengo aterpe irekira. Bide honek baditu antza oso oso merkeak diren aterpeak etapa bakoitzean. Eta horren bila abiatzen dira goizean goiz. Astrapala horrek esnatu nau ni ere. Izartu eta astoa atondu dut lehenengo. Markinako iturrian ura hartzen nagoela ezagutu dut hemengo kooperatibako nagusia be, Diba pentsu kooperatiba. Beragaz berbetan esan dit Etxebarriko euren lantegira joateko, eta nahi beste olo hartzeko Patakonentzat.
Plazan gosaldu eta abiatu naiz Markinatik Etxebarrirantz, nahiko goiz. Dibara heltzean oraindik langileak ez dira heldu. Heldutakoan nagusiak esana zien zer behar genuen astoak eta biok. Olo baltza hartu dugu gure dana, eta erosketa batzuk ere egin ditut baserritarren kooperatiban. Eta Etxebarrirantz oinez gero. Eguzkia dakar gaurko egunak be… eta gaur Bizkaia eta Gipuzkoaren arteko muga be gurutzatzekoak gara.
Bidean desbideratu garen arren, Etxebarritik gora asmatuko dugu zelan baten egin erromesaldian datozenen bidearekin. Arno mendirako bide horretan, bat egingo dugu Santiagorako gezi horiekin.
Etxebarri atzean itxi dogula denbora da… baina ibili eta ibili ari gara. Zaldiak hemen, noizean behin borda txiki bat, auzoren bat…. eta segi aurrera. Gelditu be egin barik.
Halako baten, baserri
baten atarian ikusi dugu Elgoibar, Mutriku eta Markina bereizten dituen munarri bat. Baserriak batzen ditu hiru herriok. Mendaro somatzen da hor behean… beste aldean itsasoak behar du… eta atzean itxi dugun guzti hori da Markina.
Guk helburua Olatzen daukagu jarrita. Eta Arno mendiaren magalotatik helduko gara bertara.Helduko bagara. Bertan lasai geratu, eta bazkaltzeko parada izango dugulakoan.
Heldu gara Olatz auzora. Ederra da lekua. Mutrikuko eremuan, inguru geologiko berezia da. Taberna jatetxe polita dauka bertan. Baina heldutakoan itxita dagoela somatu eta kaguenka hasi naiz ni… gaur bazkaldu barik!
Astoari prestatu diot goizean Etxebarrin hartutako olo baltz baldekada bat….. eta gustura ari da jaten.
Nik lurrean etzanda, begiratzea besterik ez daukat. Afari on batekin konformatu beharko dut gaur.
Olatzetik abiatu garenean, nahiko nekatuta geunden jadanik. Bai astoa, eta baita neu be. Elkarri somatu diogu.
Laister topatu dugu Kalbario ondoko aterpea. Galdetu eta baietz esan digute. Badago guretzako lekua. Astoa landan eta ni aterpean. Lotarako lekua ez ezik, afaltzeko be badago hemen. Eta dutxa on baten ostean kanpoan hartu dut garagardoren bat.
Une batez astoa etzanda ikusi dudanean, ikaratu egin naiz. Lehenengoz ikusten dut horrela lurrean botata. Hurbildu naiz… ea zelan ete dagoen gure Patakon. Eta atseden hartzen dabil. Lasaitu naiz.
Inguruok Mutriku dira, eta hemendik hurbil daukagu Deba ere. Hori baina bihar izango da.
Kataluniako neska batzuekin afaldu dut, eta gero Aiert etorri zait bisitan twitterreko mezuak ikusita. Kontu kontari ibili gara gauez… askotarako denbora barik. Gaur ohe baten egingo dut lo. Hirugarren gaua abiatu ginenetik.
-
Gernikatik Markinara
Asteartea. Abuztuak 5 ASTRA, Gernika
Gernikan esnatzea. Saria bezala da. Pozik esnatu naiz goizean… batez ere gauekoan pentsatzen jarritakoan. Goizaldean euria entzuten nuen… zirri zarra. Joan etorrian. Eta ez zuen euria ematen egia esan. Kanpin denda txikian lo nengoela… euriaren antzeko soinua, joan etorrian. Esnatu, kremailera bajatu burua atara… eta hara! orduan konturatu naiz Astra ondoko jardinak ureztatzeko sistema automatikoa zela. Lurpetik ateratzen ziren txorrotak.. eta bueltaka berdegunean. Kanpinetik atera behar izan dut… eta berriz amatatu arte zain geratu. Ureztatzeko txorrota pare bat gainera kanpinaren ondo ondoan zeuden… oso osorik bustitzeko moduan. Patakoni begiratu diot, eta urak harrapatzen ez zuen toki bateraino joan da. Eta izartuta harrapatu dut bera ere.
Itxaronaldiaren ostean, berriz sartu naiz lotara. Pentsatuz ez dela barriro ureztatze automatikoa piztuko. Eta beldur apur bategaz… baina atoan lokartu naiz.Ekaitzaren osteko barea
Gernikan izartuta… kafe bat gosaldu eta otzarak ondo bete ostean oinez abiatu gara astoa eta biok Gernikaldetik. Errenterirantza eta oinez tipi tapa.. Gernika atzean utzi eta bide gorri batetik. Bide bazterretik. Sokatik oratuta, txintxo bidean astoan. Eguzki itzela eta oinez lotu barik.
Markina lekutan dago oraindik, baina txaka txaka helduko garelakoan gaude.
Geldialditxo bat egin dugu ura edateko, deskantsu apur bat egiteko, zama arindu eta gero oztabere jarraitzeko.Baso artean be ibili gara, itzel bide politetatik, eta aspaldian ikusi dugun artadirik ederrena topatu dugu bidean. Harrizko zubi handi bat gurutzatu eta leku itzelak ezagutu ditugu. Eta gaur bai, gaur erromesen bat ere gurutzatzen hasi gara. Gaur donejakue bidearekin bat egiten ari gara… Ajangizetik etorri barik be, azkenean gurutzatu gara hauekin, eta Mendata ingurutik pasatzean bidez bide gogotsu ekin diogu bideari.
Bero itzelagaz heldu gara Munitibarrera. Herriko plazan dagoen iturrian lotu dut astoa. Zama guztia kendu eta gura beste ur edan du. Nik bokadiloa eta garagardo pare bat hartu ditut. Tabernaurrean jezarrita. Lasai asko.Bolibar
Asteguna da eta ez dabil jende askorik. Hemendik Markinara oraindik badago bidea.
Bazkalostean ekin diogu astoak eta biok. Ez gara kexatu Eta bidez bidez heldu gara Ziortza Bolibarrera be. Gora eta behera. Aldapak igon eta aldapak jeitsi. Bero itzelagaz. Baina oraindik bigarren eguna baino ez da eta poz pozik goaz bidean.
Bolibarrera heldu eta Simon Bolibarren aurrean gelditu da Patakon. Argazkia egin diet, zelan ez. Eta atsedena hartu dugu. Iturritik edan, eta lasai egon. Gaurko nekea somatzen da. Eskualdean murgildu gara… baina oraindik oinez luze egingo zaigu Markinaraino. Iruzubietatik, lehenengo landa artetik eta gero errepide ondotik egin behar izan dugu bidea. Errepide handia da hau, eta azkar dabiltza autoak eta bestelakoak.
Baina gaur, bidean askatuta joaten ikasi du Patakonek. Eta nire atzetik etortzen da nahiko lasai. Hori aurreratu dugu.
Markina erdialdean sartu eta berehala topatu dugu karmeldarren aterpea. Gainezka dagoen arren, bertan hartuko dogu ostatu. Patakon aurreko landan lotu dut. Eta gabon esateko ordua da. -
Patakon eta biok Euskal Herrian zehar ibilbidea (lehenengo eguna)
Astelehena. Abuztuak 4 GAZTELUMENDI, Larrabetzu
Goizean etxean motxila prestatu, urian azken erosketak egin eta baserrian gaude aita eta biok orain, astoa atontzen.
Kordel barriak, txarrantxa pasatu eta hasi gara… asto gainekoak zelan edo halan jartzen. Marokoko albarda polita, eta gainean Matxinbentan erositako asto otzarak. Batean eta bestean antzeko pisua banatu, motxila handia, txikia, kanpin denda….Abiatu gara Gaztelumenditik #Patakon astoa eta biok #oinez pic.twitter.com/d8Iruzs7HX
— gaztelumendi.eus (@iPatxi) August 4, 2014
Arrastiko laurak izango dira etxetik abiatu naizenean. Hasi da abentura. Bagoaz Patakon astoa eta biok. Ama ez dogu izartu. Isil isilik goaz Gaztelutik, pausuan. Pausua neurtzen. Sokatik oratuta daroat Patakon. Kanturako gogoa, argazki batzuk uriko paisaiari kaminoz kamino. Eleizaldera eta isil isilik baserri artetik Asua, Morro, Erkinko eta Barrenetxe. Herriko azken baserriak.Bide hau
Donejakue bidea da hartu beharrekoa. Noranzkoa aldatuta. Kostaldeko bideari helduko diot, baina Mendebaldetik ekialderako asmoa daroat. Milaka erromesek urtero oinez egiten dutenak atentzioa deitu dit azken urteotan… eta nik neuk be frogatu beharra daukadala iritzi izan diot aspaldian. Bizikletaz edo oinez ekin nahi nion, eta pirineoarekin lotu gero… noizbait Iratiko basora heltzeko. Eta plana amesteari lotu nintzaion.
Larrabetzutik urtero igarotzen diren milaka hoiek ezin dira konfunditurik egon. Ederra behar dute gure bideek, gure paisaiek. Ezagutzen ez ditugun txoko bazter baso itsasertz eta enparauek.
Aitaren proposamena izan zen astoarekin egitearena. Eutsi nion enbidoari. Ni jo izan banu…. ezezkoa izango nuke beharbada. Bera da esku. Eta orain bidean nago, berari esker.Uztailean txango pare bat egin ditut oinez astoagaz. Lezamarantz, hona eta hara. Baso bideetatik. Eta apur bat ikasteko aukera izan dut astoaren filosofiaz. Nahikoa jakiteko astoek ez dituztela errekak maite. Izua diote erreka txikienaren gainetik igarotzeari. Burugogorkeria orduan pizten da beraiengan. Eta Larrabetzu inguruan buelta hartu behar izan nuen bi baso bidetan….ondoan neukan Lai txakurra be konturatu zen horretaz. Lehenengoan gogotsu ekin zion astoari… bigarrenean basoan barna ihes egin zidan… bazekielako astoarekin tretan aritzea alferrikakoa zela, astoak behar zigula irabazi biori. Nik ere ikasi nuen.
Abuztuak lau ditu gaur. Astelehena da. Atzo berandu etxeratu nintzen Gazte Egunaren ostean. Baina gaur gogotsu noa Larrabetzutik Euskal Herria zeharkatzeko bide honetan. Gaztelu auzotik abiatu eta uria ikusten dut hor behean. Agur esango diot herriari, banoa egun batzuetarako.
Oztopoak
Elizaldetik gora oinez. Asua, Morro, Erkinko eta Barrenetxe. Lotu barik. Pozik. Barrenetxetik gora lehenengoz noa Donejakuekoek daukaten bide berritik. Eta lehenengo oztopoa bertan. Alanbrea, burdinezko hezia eta astoa igaro ezin daitekeen leku bat. Gainekoak astiro kendu, astoa lotu eta otzara barik pasatzeko ahalegina egin dugu. Ezinezkoa. Ez astoa ez ni. Lehenengo hasarrealdia. Katearekin atzamarra harrapatu dut. Ez dakit ez dudan apurtu ere egin. Gorritu egin zait. Baltzitu ere bai. Eta mina daukat.
Asto gainera ekarri ditut berriz bere trasto guztiak. Eta bidean atzera egin dugu Barrenetxera. Betiko bidetik ekingo diogu orduan. Bizkargira hemendik hamaikatxo biderrez joandakoak gara….eta badakit astoarentzako leku aproposagoa izango dala ziurrenik. Eta halan ekin diogu bideari. Lehen oztopoari muzin egin, Barrenetxekoak agurtu eta abenturatxoaren nondik norakoa azalduz. Gauzak ondo, jaietan ikusiko gara.
Bizkargi
Mendi berezia da Bizkargi guretzat. 1937ko guda antifaxistaren lekukoa. Batailaz bataila… gudariak ez ezik, historiaren zati garrantzitsua dago berton guretzat. Memoria da. Urtero gatoz. Eta errez igo izan dugu txikitatik mendi hau maiatzero, maiatzero. Erromeria, jai giroa, akanpadak, txoznak, dantzak… zer ez dugun egin hemen.
Ez dut mendia igo behar… magaletik ibiliko gara gaur. Baina ezinezkoa dirudi. Behin, birritan, hirutan… zenbat aldiz ez zaizkigun erori asto gainekoak lurrera. Salto bat dela, mugimendu azkar bat… sasitza edo dana dalakoa… Pazientziaz, lurretik jaso, atzerago daudenak batu eta gero eta umore txarragoaz jartzen ditut asto gainean. Orduak aurrera doaz… eta inoizko ibilaldirik luzeena egiten ari zait gaur arrastikoa.
Baso bideok ez dira aproposenak astoagaz ibiltzeko, antza denez.
Esperientzia berria da biontzat. Zama gainean. Lurra oraindik buztin, putzu ugari eta zaitasunak nagusi.
Une batez hemendik eta Gerekizerako baso bidea utzi, eta ostantzeko bideetatik joatea erabaki behar izan dut. Goikoganera betiko pistatik, eta handik Talleriraino dagoen auzo bideetatik oinez, txapa txapa. Astiro astiro… arrasti iluntze eder honetan.Atzean utzi dut Larrabetzu. Eremu berrietan murgildu naiz. Arrastiko 7ak inguru izango dira Gerekiz inguruan nagoela. Asfalto gainetik be ondo moldatu da gure Patakon. Niretzat arean gogorragoa da bidea. Eta lagunei mezua igorri diet. Larrabetzutik bertatik. Orduak aurrera egin ahala, nire umorea ez da akitu. Arrantzaka dabiltzan astoak -Patakon bera eta inguruan daudenak- grabatu ditut mugikorrarekin, eta lagun askori bidali diet sortu berria dudan watsap taldera. Herriko lagunak, zarauztarrak, nafarren bat… zerrenda luzea da. Nire lagunak dira, baina beraien artean askok ez dute elkar ezagutzen. Patakonek batu ditu. Eta hau izango da aurrerantzean gizarte zibilarekin izango dudan lotura. Hartu emona.
Errigoiti ingurutik Gernikarantz
Gerekizetik Errigoitirako bidea hartu eta bagoaz polito polito. Morgako Andra Mari ez dogu ikusi be egin, ostantzeko auzoetatik igaro garelako, baina Errigoitira egin ahala atzean ikusten dira inguruko herriak. Eta Bizkargi. Eta urrunago Oiz bera. Eta Errigoitira bertara heldu barik, basotik dago Gernikarako bidea. Ez dut ezagutzen, baina polita da. Astoa ondo doa. Eta bada ordubete baino gehiago ez duela kargarik bota. Sokatik oratuta goaz biok. Eta hasi naiz martxa hartzen. Hasi gara. Lantzean behin argazkiak be egiten ditut mugikorrarekin. Astoari berari. Inguruko mendiei. Ondoan ditugun eta hurbiltzen diren zaldiei. Eta baso bidean oinez. Aurrera. Ttipi ttapa. Lotu barik.
Eta han behean ikusten diren argiak dira Gernika. Inoiz joan barik bide honetatik, baina orientazioa ez dut galdu. Badakit gitxi gora behera nondik nabilen. Eta lantzean lantzean, Donejakue bideko markak ikusten ditut. Noranzkoa da ezberdina. Bidea bera da. Arrastian irten naizenez baserritik, ez dut erromesik gurutzatu gaur. Bakar bakarrik noa. Eta pake ederrean.Laister helduko naiz Gernikara. Baina gauez. Santa Luzia auzotik. Gernikara heldu eta Ardatz gogoratu dut. Asteburuan hil da. Gaur agurtu behar zuten. Bertsolaria, Enbeitatarra. Mutil jatorra. Gaisotasunarekin burrukan ibili da aspaldion. Apirilean etxekoekin berbaz ibili nintzen, apirilaren 26an, Gernika bonbardatu zutenekoak gogoratzen diren egunean. Baikorrago zeuden. Azkenean joan egin zaigu.
Gernikara heltzean Txiplas be ikusi dut bere furgonetan pasatzen, ez dakit konturatu dan nor nintzen. Errigoitirantza joango zen. Baserriko lanetara edo etxera. Ez da geldi egotekoa.Nik Astra aurrean hartu dot lekua. Ondo belar gunean plantatu dut kanpin dendatxoa. Astoak badauka zer jan hemen. Ura be badaukagu. Eta lehenengo etapa egin dugu. Zorionekoak gu.
Astra itxita dago. Gernika lasai dago astelehenez. Txinoan jatekoak hartu eta afaldu ostean lotara. Nekatuta nago. Patakonek zutunik jarraitzen du, hemen inguruan.Larrabetzutik irten ostean heldu gara #Gernika honetara #Patakon astoa eta biok pic.twitter.com/nDnxEFMPpQ
— gaztelumendi.eus (@iPatxi) August 4, 2014
-
Gazte eguna nahaste gaua
Barriro be, gure artean Gazte eguna.
Larrabetzun hasi gara garria mugitzen, herria eraldatzen…Dantzan hasi be… Larrabetzuko hondartzan.
Makala jazz funk band Larrabetzuko hondartzan pic.twitter.com/2CIrNYEcoY argazkia: @GoiuBA hor #dantzan!
— barkatu ama (@barkatu_ama) July 31, 2014
Eta herrian Aste nagusia deitu diote hasi dugun asteburu luze honi: kontzertuak piszinan, san inazio eguna, kantaldi txiki bat Sirocco tabernan eta gero zapatuan….
Gazte eguna….
#GazteEgune14 nahaste gaua! @horibai23 sound system prestatzen. @Revolut10narys + @kingkonsul + #djKaiku pic.twitter.com/QiNj61PvsV
— gaztelumendi djKaiku (@iPtx) July 31, 2014
Zea Mays KOP eta Skakeitan>/h3>
Revolutionary brothers eta King konsul
Hori Bai sound system playlist
-
Udan ez dago etenik
- Ideiak sortzeak eta ideien garapenak udan ez du etenik. (i+g)
- Komunikazioaren gerrilla freskotu egiten da hondartzan, pankarten brilloa nabarmentzen da eguzkitan… grafitiek kolore biziagoak behar dituzte egun eguzkitsu zein lainotuetan.
Lekeition ere #libre #28akereLibre!!! pic.twitter.com/PrEmfR8F4c
— Alain Urizar (@alainurizar) July 19, 2014
- Harean margotzen dute gorputz biluziek, txoznetan pankartek estaltzen dituzte zuloak, irratietan saio freskoagoak egin nahi dituzten arren, berunezko gaiekin ari gara oraindik…
- Ideia zoragarriak sortzen dira, gurean bezala munduko beste leku batzuetan: #yeswecanvies
#YesWeCanVies #AraOMaiCanVies http://t.co/2jjEd5lx9a
— Sants*TV (@SantsTV) July 21, 2014
[BIDEOA] Arrantzale bizardunak Elizondon izan ziren atzo eta bandera espainola kendu zuten https://t.co/3UFEoGfnTB @AhotsaInfo
— naiz: (@naiz_info) July 21, 2014
Oporretan, lan barik, letra eta kantu artean jarraitzen dugu oraindik: bietan jarrai. Bitartean, Gazako gorputzen gainean suak darrai, lurra txikitu eta jendea erruz hiltzen ari dira. Eta munduaren beste erdiak erasoa gelditu ezinik, elkartasuna erakusten dio Palestinari, herriari, herri izan nahi eta uzten ez dioten horri. Hemen Urkullu bezalakoek txorradak esaten jarraitzen dute, txistua jotzen dute ekitaldi ofizialetan eta nazioarteko bakegileak atenditzeko astirik ez dute izaten.
“Ikusi Mendizaleak” jotzen Gaztemundu programan parte hartzen duten gazteentzako antolatutako harrera ekitaldian pic.twitter.com/zCwoqMSkI4
— Iñigo Urkullu (@iurkullu) July 9, 2014
Está bien que @iurkullu reciba a estudiantes de Derecho y toque txistu a la diáspora. Lo que no entiendo es su postura con Powell&McGuinness
— GARA Iñaki Soto (@gara_isoto) July 16, 2014
Eta guk irratian, horretaz guztiaz berba egiterik besterik ez daukagu, udako saio fresko izan nahi duen horretan. Karelean, info7 irratian.
#Tertulia #Karelean saioan: Patxi Gaztelumendik @iptx eta Izar Mendigurenek @itzulipurdika: #ETA + #azpiegiturak http://t.co/vgBypdzWFb …
— Info7 Irratia (@info7irratia) July 21, 2014
Hau guztia eta gehiago da uda, ez dago etenik. Ez ur etenik, ez su etenik. Atxiloketak hemen, bonbardaketak han.
Christophe Deprez @LDH_Fr eta Anaiz Funosas @BakeBidea: Aranalderen atxiloketa lotsagarria da! @nierebanoa pic.twitter.com/8YivJo6uSo
— Ekhi Erremundegi (@EkhiErremundegi) July 21, 2014
In the Basque Country tonight after a long day of intensive talks with key stakeholders in the Basque Peace Process.
— Martin McGuinness (@M_McGuinness_SF) July 16, 2014
Bakegileak nazio artean bidaiatzen. Gu hondartzan etzanda. Tertulianoak oro jakile. Kazetariak galduta. Iparrorratzen garaia behar luke honek.
Uda gerra da, beste modu batera, beste eguraldi batekin. Guztiontzat.
-
#sfk14 Txupinazotik zuzenean
Aurten… gogotsu nago, parrandarako, mendirako, edozertarako.
Eta Iruñeako Sanferminak zuzenean bizitzeko deliberoa hartu dut.
Eta bezperaren bezperan idazten ditut berba hauek, Behe Nafarroatik. Gauez muga igaro eta Iruñean lo egin, eta biharamunean txupinazoaren berri emateko irratian eta sarean.jarraipena zuzenean
Naiz.eus + info 7 irratia + ahotsa. info
#SFk14 Tweets
Goizean goiz hasita, fm uhinetatik, bideoz sarean eta sare sozialetatik arituko gara lantalde zabal bat. Uste dut Euskal Herrian eta munduan zabaltzea merezi duten jaien hasiera dela uztailaren 6koa.
#SFK14 Atzera kontaketa Iruñean sanferminetarako… Zuzenean kontatuko dizuegu! http://t.co/QEGWBsPUzc pic.twitter.com/jEvpmyWpx9
— Info7 Irratia (@info7irratia) July 6, 2014
Gustatuko zaizu ere
Erabakia
Harriak, artaziak eta (gure) papera Komunikazioan
Beltza naiz eta harro nago!
-
kantu eta doinu berriak
Uztaila, uzta batzen hasteko sasoia.
Eta doinu berriak heltzen dira gure belarrietara.@berritxarrak -en aurrerapen kantua, ‘Etsia’, bolbora baino azkarrago hedatu da. Hau hasi baino ez da egin: http://t.co/rBe8ZeE6af #ehmusika
— Entzun! (@entzuner) July 2, 2014
San Ferminen atarian, doinu eta ekimen gehiago
#Txupinazoa zuzenean eskeiniko dugu http://t.co/6KtRqWvbFB-n @info7irratia eta @naiz_info #elkarlanean https://t.co/k6P3cX4lVv #Sfk14
— Ahotsa.info (@AhotsaInfo) July 2, 2014
maite zaituztegu
Bitartean, etxe askotan oheak hutsik jarraitzen dute, eta ekimenak sortzen dira nonahi, musika, hitzak eta beste arte adierazpide batzuk elkartuz, Urretxu Zumarragako hau bezalakoak edo…
Maite Zaituztegu 2.0: http://t.co/mNVVkUGCdB Urretxu Zumarragatik #maitezaituztegu BIDEOA #hitzela #LIBRE oihu egin… biba zuek!
— gaztelumendi ||*|| (@iPtx) July 2, 2014
